تعیین فواصل زهکش‌های زیرزمینی با استفاده از داده‌های مزرعه‌ای در اراضی شالیزاری استان گیلان

زهکش­های زیرزمینی در اراضی شالیزاری به­منظور زهکشی میان فصل، خشک‌کردن زمین در زمان برداشت برنج و پایین آوردن سطح ایستابی پس از برداشت برنج (جهت کشت پاییزه و زمستانه) احداث می­گردد. با توجه به اینکه اراضی شالیزاری استان گیلان (به دلیل بافت خاک سنگین، نفوذپذیری کم، بارندگی شدید و وجود لایه نفوذناپذیر کم­عمق) از شرایط منحصر به­ فردی نسبت به اراضی غیر ­شالیزاری برخوردار می­باشند، مطالعه و معرفی معادله­ای که بیشترین سازگاری را با این شرایط دارد ضرورت دارد. لذا در این پژوهش کارایی معادلات ماندگار و غیر­ ماندگار زهکشی برای تعیین فواصل زهکش­های زیرزمینی در اراضی شالیزاری به­منظور کشت دوم پس از برداشت برنج (کشت پاییزه و زمستانه) مطالعه گردید. تیمارهای مورد مطالعه شامل شش سیستم زهکشی زیرزمینی معمولی متشکل از L7.5D0.8، L10D0.8، L15D0.8، L7.5D1، L10D1، L15D1 بودند. در این مطالعه از هفت رابطه ماندگار زهکشی شامل معادلات هوخهات، کرکهام، داغان، اگینو موراشیما، دلاکرویکس، هوخهات- ارنست و ارنست و سه رابطه غیر­ ماندگار شامل معادلات گلور- دام، معادله ترکیبی باور- وان­شیلفگارد با معادله هوخهات و دوزو و هلینگا استفاده گردید. از بین بارندگی­های رخ داده در طول آزمایش، باران سه­روزه با مقدار 9/23 میلی­متر به دلیل نزدیکی به باران طرح برای تصمیم­گیری در مورد بهترین معادله انتخاب گردید. معادله­ای که فاصله زهکش­ها را در بارندگی مذکور با کمترین انحراف نسبت به بهترین تیمار زهکشی (L10D0.8) برآورد نمود به­عنوان بهترین معادله زهکشی انتخاب شد. بر اساس نتایج بدست آمده در این پژوهش، معادله هوخهات-ارنست از بین معادلات ماندگار و معادله ترکیبی باور- وان­شیلفگارد با معادله هوخهات از بین معادلات غیر­ ماندگار فاصله زهکش­ها را با کمترین انحراف نسبت به بهترین تیمار زهکشی برآورد نمود که به­عنوان بهترین معادلات و معادله دلاکرویکس به­عنوان ضعیف­ترین معادله در طراحی زهکش­های زیرزمینی برای اراضی شالیزاری به­منظور فراهم کردن شرایط مناسب در کشت دوم معرفی گردید.