تعییـن صحت سی تی اسکن در ارزیابی درگیری ورید ژوگولار بــه وسیله توده های گردنــی و عقده های لنفی متاستاتیک گردنی در بیماران مبتلا به سرطان های اولیــه سر و گردن

مقدمه و هدف: جهت درمان صحیح بیماران با توده های گردنی و لنف نودهای متاستاتیک گردن در تومورهای اولیه سر و گردن، مرحله بندی دقیق بیماری و بررسی پراکندگی غدد لنفاوی و گسترش خارج غده ای آنها از جمله تهاجم به ورید ژوگولار از اهمیت بسزایی در درمان و پیش آگهی برخوردار است. از آنجایی که سی تی اسکن به عنـوان شایعترین روش غیر تهاجمی است که به طور روتین جهت مرحله بندی و تعیین گسترش توده ها و لنف نودها به کار می رود، هدف از این مطالعه تعیین صحت سی تی اسکن در ارزیابی درگیری ورید ژوگولار به وسیله توده های گردنی و عقده های لنفی متاستاتیک گردنی در بیماران مبتلا به سرطان های اولیه سر و گردن بود. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی بر روی 46بیمار که با توده های گردنی بدخیم ناشی از تومورهای اولیه سر و گردن اعم از توده اولیه یا لنف نود متاستاتیک که در سال های 1384ـ 1383 به بیمارستان امیر اعلم تهران مراجعه و مورد سی تی اسکن با کنتراست طبق پروتکل مورد نظر قرار گرفته بودند و سپس عمل جراحی دایسکسیون گردن شده، انجام پذیرفت. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و شاخص های توصیفی و آزمون مجذور کای آنالیز گردید. یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده از46 مورد عمل جراحی، 22 نفر چسبندگی و مجاورت با ژوگولار داشته اند. بر اساس تظاهرات غیر طبیعی سی تی اسکن درگیری ورید ژوگولار به وسیله توده ها در این 46 نفر به این ساب تایپ ها تقسیم شد؛ I میزان تماس یا مجاورت با ورید مساوی یا بیشتر از 270 درجه در 8 مورد بیمار، II میزان تماس یا مجاورت مساوی یا بیشتر از 180 درجه در 13 مورد، III کمپرسیون ورید 10 و جا به جایی در 3 مورد، IV محو شدن چربی بین ورید و توده 20 مورد، V عدم دیده شدن قسمتی از ورید در 7 مورد. بر این اساس حساسیت و اختصاصیت و ارزش اخباری مثبت برای تایپ I 34.4) درصد، 86.7 درصد، 80 درصد)، برای تایپ 59.1) II درصد، 66.7 درصد،72.2 درصد(، برای تایپ 57) III درصد، 62.5 درصد،54.4 درصد(، برای تایپ 91) IV درصـــد، 45.8 درصد، 60.5 درصد) و برای تایپ 38) Vدرصد، 88 درصد،70 درصد) بوده است. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که گرچه سی تی اسکن یک روش دقیق در تعیین درگیری تهاجم تومورها نیست، ولی می تواند در تشخیص اولیه، نشان دادن گستردگی تومورها و راه درمانی صحیح مفید باشد و نیز نشان داد که دو تایپ IV (محو شدن خط چربی بین توده و ژوگولار) و با درجات کمتری تایپ I (مجاورت بیش از 270 درجه) به عنوان معیارهای ارزشمند در سی تی اسکن جهت درگیری ورید ژوگولار به وسیله توده ها می تواند در نظر گرفته شود