تحلیل محتوای کیفی سایت‌های پربازدید در حوزه سلامت از منظر شیوه های اقناع مخاطب در تغییر رفتار مصرف سیگار

به نظر می‌رسد که رسانه‌ها و فضای مجازی به‌مثابه یکی از عوامل مداخله‌گر در تغییر رفتار می‌توانند در ترغیب افراد به ترک سیگار ایفای نقش کنند. مسئله این مقاله، شناخت معیارهای نگارش محتوای سلامت‌محور ترغیب‌کننده به ترک سیگار و تحلیل وضعیت پایگاه‌های اطلاعاتی سلامت‌محور اینترنتی از این منظر است. پژوهش حاضر با ترکیب نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده آجزن و فیشبن، و نظریه اقناع بینگر می‌کوشد تا مقوله‌های ترغیب‌کننده به تغییر رفتار را به لحاظ نظری شناسایی کند. با مفروض دانستن احتمال کارآمد بودن این مقوله‌ها و با استفاده از رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوای جهت‌دار، محتوای مرتبط با سیگار تولید و منتشرشده در هشت سایت پربازدید حوزه بهداشت و سلامت را ارزیابی می‌کند. بازه زمانی موردمطالعه، شش ماه ابتدای سال 1396 و جامعه نمونه موردمطالعه، تمام 67 مطلب مرتبط با سیگار هستند که در این سایت‌ها منتشرشده‌اند. داده‌های حاصل با استفاده از نرم‌افزار 10 MAXQDA کدگذاری شده‌اند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهند که اطلاعات سلامت‌محور سایت‌های تحلیل‌شده، ظرفیت چندانی برای ایجاد قصد/ تغییر رفتار در مخاطب سیگاری را ندارند. این محتواها بیش از هر چیز با استفاده از مقوله‌های ترس، نقل‌قول و ارائه نتیجه‌گیری روشن تولیدشده‌اند که حاکی از ظرفیت نه‌چندان زیاد سایت‌ها در تغییر نگرش مخاطب سیگاری است. برای نگارش محتوای اقناع‌کننده، لازم است که مطلب اقناع‌کننده به ترک سیگار با توجه به 13 مقوله دیگر که تحت سه اصل کلی نگرش، هنجارها و کنترل رفتاری درک شده، و متناسب ساختن آن‌ها با موضوع قرار دارند، تولید شود.