تحلیل افزایشی نسبت سود به هزینه در مکانیابی بنادر خشک در ایران

با رونق بازار حمل‌و‌نقل دریایی و استفاده روزافزون از کانتینر، حجم وسیعی از کانتینرها به سمت بنادر ساحلی سوق پیدا کرده است. با توجه به مدت زمان زیاد حضور کانتینرها در بنادر کشورو همچنین وجود ساختار سنتی حمل‌و‌نقل کانتینری داخل کشور که نه تنها موجب مصرف بالای سوخت می شود بلکه سبب افزایش آلودگی‌های زیست محیطی و تراکم ترافیک جاده‌ای و تصادفات می گردد، لذا یکی از راهکارهای موجود در این زمینه که دارای تجربیات موفقی در سایر کشورهاست، ایجاد بنادر خشک یا بنادر لجستیکی داخلی می باشد. ایده حضور بنادر خشک در فاصله‌ای مشخص از بنادر ساحلی باعث کاهش بسیاری از مشکلات ایجاد شده برای بنادر ساحلی گردیده است. اما بنادر خشک مانند تمامی مراکز خدمت‌رسانی نیازمند تعیین مکان بهینه می‌باشند و توسعه صحیح آنها دستاوردهای ارزشمندی را به دنبال خواهد داشت.هدف اصلی و کلی در این مطالعه، مکانیابی محل احداث بنادر خشک در کشور می‌باشد. مکانیابی این بنادر تحت الشعاع معیارهای کمی و کیفی مختلف و گاه متضاد می‌باشد. با توجه به اینکه فرآیند سلسله مراتبی از جامع‌ترین سیستم‌های طراحی شده برای تصمیم‌گیری با معیارهای چندگانه است و این تکنیک قابلیت در نظر گرفتن معیارهای مختلف کمی و کیفی را در مسئله دارد، لذا در این تحقیق برای تعیین اوزان معیارها و گزینه‌ها از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده و بعد از رتبه بندی گزینه ها، نتایج مقایسه گردید.در این مطالعه با استفاده از منابع کتابخانه‌ای وتحقیقات میدانی به تدوین معیارهای مؤثر در مکانیابی بنادر خشک پرداخته می شود. سپس این معیارها به معیارهای سود و هزینه تقسیم شده و درخت تصمیم هر کدام به صورت جداگانه ترسیم و با استفاده از پرسشنامه و مقایسه زوجی وزن معیارهای موثر تعیین می گردد. در نهایت با استفاده از روش تحلیل افزایشی نسبت سود به هزینه آلترناتیوهای موجود جهت احداث بندر خشک رتبه‌بندی می گردند.