تحلیل ارتباط بین تیپ‌های مختلف رویشی و گرادیان‌های محیطی با استفاده از روش‌های چندمتغیره در مراتع غرب تفتان

   هدف این مطالعه، طبقه­بندی پوشش گیاهی و تحلیل روابط بین پراکنش تیپ­های رویشی و گرادیان­های محیطی در مراتع غرب تفتان بود. نمونه­برداری از پوشش گیاهی به روش تصادفی- با استقرار چهار خط ­نمونه 150 تا 200 متری در منطقه معرف هر تیپ گیاهی صورت گرفت. اندازه قطعات­ نمونه با توجه به گونه­های گیاهی به روش حداقل سطح بین 2 تا 25 مترمربع و تعداد قطعات ­نمونه نیز با توجه به تغییرات پوشش گیاهی و روش آماری در تیپ­های مختلف گیاهی بین 45 تا 60 تعیین شد. نمونه­برداری از خاک در هر رویشگاه، با حفر شش نیمرخ از دو عمق صفر تا 30 و 30 تا 60 سانتی­متری انجام شد. خصوصیات خاک شامل سنگریزه، بافت، رطوبت اشباع، رطوبت قابل دسترس، آهک، گچ، ماده آلی، اسیدیته، هدایت الکتریکی با روش‌های استاندارد اندازه­گیری شد. طبقه­بندی پوشش گیاهی با استفاده از روش تحلیل دوطرفه گونه­های شاخص، منجر به تفکیک پنچ تیپ گیاهی با نیازهای بوم­شناختی متفاوت در منطقه مورد مطالعه شد. تحلیل رابطه بین وقوع تیپ های رویشی و گرادیان­های محیطی با استفاده از روش تحلیل مؤلفه‌‌های اصلی نشان داد که مهمترین عوامل محیطی مؤثر در تفکیک جوامع گیاهی در مراتع غرب تفتان ارتفاع از سطح دریا، شیب زمبن، نوع سازند زمین­شناسی، درصد سنگریزه، درصد آهک و بافت خاک است. شناخت این عوامل و تمرکز بیشتر روی این متغیرها در مطالعات آینده، به مدیریت مراتع در منطقه مطالعه­شده این امکان را می­دهد تا با شناخت بیشتر از نیازهای بوم­شناختی گونه­های مختلف گیاهی و انتخاب گونه­های سازگارتر با شرایط منطقه، تصمیمات مدیریتی صحیحی را جهت اصلاح و احیاء پوشش گیاهی اتخاذ نماید. این مهم علاوه بر افزیش امکان موفقیت طرح­های مرتبط با پوشش گیاهی، کاهش هزینه انجام این طرح­ها را نیز به دنبال خواهد داشت.