تأثیر زاویه دید جانبی در ژئومتری داده‌های ماهواره‌ای با ‏تصویربرداری ‏‎ Pushbroom

استفاده از داده‌های سنجش از دور، روز به روز بیش­تر مورد توجه قرار می­گیرد و محققان برای ایجاد سامانه‌های اطلاعاتی خود نیاز به داده­‌هایی با دقت مکانی بالا دارند. یکی از راه‌­های نیل به این هدف، اخذ و استفاده از تصاویر ماهواره­ای است. از مزایای این گونه داده‌ها این است که با توجه به دقت مکانی آن­ها، هیچ­گونه اطلاعات زمینی حذف نشده، تمامی داده­ها ذخیره می­شوند. ولی نکته‌ای که معمولا در مورد استفاده از این داده­ها مد نظر قرار نمی‌گیرد، پدیده جا به­جایی ناشی از ارتفاع عوارض است که باعث پایین آمدن دقت مکانی این داده‌ها می­شود. این مسئله خود را وقتی بیش­تر نشان می‌دهد که داده­های ماهواره­ای با نقشه­های توپوگرافی تلفیق شود و یا امتزاج اطلاعات انجام گیرد. تحقیقات زیادی در این مورد صورت گرفته که بیش­تر آن­ها به‌روش Ortho Photo اثر ارتفاع را حذف و جا به­جایی موجود در موقعیت مکانی نقاط را اصلاح نموده­اند. در این تحقیق، روشی پیشنهاد شد تا شمال جغرافیائی تصاویر استریو در مسیر حرکت سنجنده طوری همانندسازی شوند که عوارض متناظر در دو تصویر در امتداد ردیف­های مشابه قرار گرفته، یک مدل استریو Epipolar Stereopair ایجاد کنند. با تولید این مدل ضمن حذف جا به­جایی در ردیف­های آن، استخراج اطلاعات ارتفاعی منطقه با استفاده از رابطه بین ارتفاع و جا به­جایی ستون­ها (ناشی از ارتفاع عوارض) انجام شد و بر اساس آن خطوط تراز ارتفاعی منطقه با فواصل100 متر به­طور دستی رقومی شد. مقایسه منحنی­های رقومی­شده با نقشه­های رقومی توپوگرافی موجود منطقه با مقیاس 1:25000  وجود جابه‌­جایی سرتاسری را در کل منطقه مورد مطالعه نشان داد که می­توانست ناشی از زاویه دید جانبی و ارتفاع عوارض در داده­های ASTER باشد. بنابراین، ژئومتری این داده‌ها مورد بررسی قرار گرفت. سپس با در نظر گرفتن عوامل تاثیرگذار و به‌کارگیری آن‌­ها، روابط مورد نیاز برای تصحیح جا به‌جائی در نرم افزار Excel طراحی شد. نتایج نشان داد که مقدار جا به­جایی در این داده­ها بنا به ارتفاع عوارض، موقعیت مکانی آن­ها در تصویر و زاویه تصویربرداری متغیر است و روابط طراحی شده قادر است با درنظرگرفتن عوامل فوق و با حفظ همانندی مقدار جابه­‌جایی را محاسبه و موقعیت مکانی دقیق عوارض را بدون هیچ تغییر در خصوصیات رادومتریک آن تصحیح و تعیین کند.