تأثیر دمای پوشش گیاهی بر مقدار پروتئین و قندهای محلول، روغن و عملکرد سویا در مناطق کرج و مغان

به‌منظور بررسی اثر دمای پوشش گیاهی بر مقدار پروتئین و قندهای محلول، روغن و عملکرد سویا در تاریخ‌های مختلف کاشت، پژوهشی به‌صورت آزمایش فاکتوریل بر پایۀ طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مناطق مغان و کرج در سال زراعی 92-1391 انجام گرفت. عوامل مورد بررسی شامل رقم (‘ویلیامز’ و ‘L17’) و تاریخ کاشت (15 اردیبهشت، 15 خرداد و 15 تیر) بود. نتایج نشان ‌داد که مقدار پروتئین محلول تحت تأثیر عوامل بررسی‌شده قرار نگرفت. در هر دو منطقه بیشترین درصد روغن (38/22 درصد) مربوط به تاریخ کاشت اول بود؛ همچنین تاریخ کاشت‌های دوم و سوم به‌ترتیب با 80/18 و 72/17 درصد در رده‌های بعدی قرار گرفتند. بیشترین مقدار قندهای محلول در منطقۀ کرج (17/73 میلی‌گرم بر گرم دانه) در تاریخ سوم و در منطقۀ مغان (12/72 میلی‌گرم بر گرم دانه) در تاریخ کاشت دوم حاصل شد. علاوه‌بر این بیشترین عملکرد (3679 کیلوگرم در هکتار) در هر دو منطقه در تاریخ کاشت دوم مشاهده شد، درحالی‌ که تاریخ کاشت‌های سوم و اول به‌ترتیب با عملکرد 3160 و 3000 کیلوگرم در هکتار در رده‌های بعدی قرار گرفتند. نتایج نشان ‌داد که هرچند درصد روغن دانه در تاریخ کاشت 15 اردیبهشت نسبت به دو تاریخ کاشت دیگر بیشتر بود، به‌دلیل رویارویی مراحل غلاف‌بندی و پر شدن دانۀ سویا با دمای زیاد در این تاریخ کاشت، عملکرد و مقدار قندهای محلول کاهش یافت، بنابراین به‌منظور جلوگیری از بروز این مشکل، توصیه می‌شود که کاشت سویا در اردیبهشت انجام نگیرد و تا نیمۀ خرداد به تأخیر انداخته شود.