تأثیر تنش خشکی بر تنظیم اسمزی، تغییرپذیری پرولین و قندهای محلول ریشه و برگ و رابطۀ آن با تحمل به خشکی در دوازده ژنوتیپ نخود (Cicer arietinum L.)

نویسندگان

  • جعفر نباتی استادیار پژوهشکدۀ علوم گیاهی، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده مقاله:

خشکی از جمله تنش‌های مهم محیطی است که بر رشد و نمو گیاهان اثر می‌گذارد. این آزمایش به‌منظور ارزیابی تأثیر تنش خشکی بر دوازده ژنوتیپ نخود در شرایط آبکشت (هیدروپونیک) با استفاده از پلی‌اتیلن ‌گلیکول 6000 و ایجاد تیمارهای تنش 3- و 6- بار و شاهد (بدون تنش) انجام شد. دو هفته پس از اعمال تیمار تنش روی ژنوتیپ‌ها، متغیرها ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که با اعمال تنش خشکی، درصد رطوبت برگ کاسته شد اما در ریشه‌‌ها تغییر معنی‌داری از این نظر مشاهده نشد. در برابر میزان پتانسیل اسمزی، میزان اسمولیت‌ها و پرولین در پاسخ به تنش خشکی در برگ و ریشه افزایش یافت. شاخص تحمل به خشکی (DRI) بر پایۀ عملکرد زیست‌توده، در ژنوتیپ‌ها همبستگی مثبت و معنی‌داری با میزان اسمولیت‌های ریشه در تیمار تنش ۳- بار داشت. با وجود معنی‌دار نبودن تغییر میزان قند محلول برگ در تیمارها، در ریشه میزان این ترکیب‌ها در تیمارهای تنش نسبت به شاهد کاسته شد. به‌رغم وجود همبستگی بین شاخص تحمل به خشکی با برخی از صفات اندازه‌گیری‌شده به نظر می‌رسد که تنظیم اسمزی، درصد رطوبت، پرولین و قندهای محلول هیچ‌کدام به‌تنهایی نمی‌توانند شاخص مناسبی برای ارزیابی تحمل به خشکی در ژنوتیپ‌های نخود در شرایط یکسان با این آزمایش باشند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

شناسایی پروتئین‌های پاسخ‌دهنده به تنش خشکی در ژنوتیپ حساس نخود (Cicer arietinum L.)

گیاهان قادرند در پاسخ به تنشهای محیطی مکانیسمهای سازگاری خود را فعال کنند و با تغییر در بیان ژنهایشان به عوامل محیطی پاسخ دهند. تنش خشکی مهمترین تنش غیر زنده در کشاورزی محسوب میگردد. در همین راستا از تکنیک پروتئومیکس به منظور شناسایی پروتئینهای پاسخ دهنده به تنش خشکی استفاده گردید. جهت انتخاب ژنوتیپ حساس به تنش رطوبتی، تعداد 64 ژنوتیپ گیاه نخود در قالب طرح التیس ساده 8×8 در ایستگاه سرارود و سپس...

متن کامل

ارزیابی تحمل به تنش خشکی لاین‌های امید بخش نخود (Cicer arietinum L.) با استفاده از شاخص‌های مقاومت به خشکی

با توجه به سطح زیر کشت دیم نخود، خشکی ازجمله عواملی است که به‌طورجدی تولید و کیفیت نخود را تحت تأثیر قرار می­دهد؛ بنابراین رسیدن به ژنوتیپ­ های متحمل خشکی موردتوجه محققین است. به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی و تحمل به خشکی لاین‌های پیشرفته نخود، تعداد 64 ژنوتیپ نخود در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار در شرایط تنش و عدم تنش رطوبتی در معاونت مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود کرمانشاه درسال زراعی 93-139...

متن کامل

ارزیابی شاخص‌های تنش برای گزینش تحمل به خشکی در نخود (Cicer arietinum L.)

In order to evaluate drought tolerance indices in chickpea, determination of the best indicator of drought tolerance and identifying tolerant cultivars in water limited condition, a randomized complete block design (RCBD) with three replications and 20 chickpea genotypes was used under irrigation and rainfed conditions at research farm of College of Agriculture, Razi University, Kermanshah. Th...

متن کامل

تأثیر تنش خشکی انتهای فصل بر مصرف آب، رشد و عملکرد نخود (Cicer arietinum L.)

اکثر کشورهای تولیدکننده نخود از جمله ایران در مناطق خشک و نیمه خشک قرار داشته و تنش خشکی در آخر فصل در زمان تشکیل غلاف و پر شدن دانه از مهم‏ترین عوامل محدودکننده عملکرد این گیاه است. به منظور بررسی تاثیر زمان شروع تنش خشکی انتهای فصل بر نخود، آزمایشی فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‏های کامل تصادفی در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان با چهار تکرار اجرا شد. تیمارها شامل دو تاریخ کشت 15 د...

متن کامل

رابطه بین کربوهیدرات‌های محلول و پرولین با تنظیم اسمزی و نقش تنظیم اسمزی در عملکرد گندم تحت شرایط تنش خشکی

Osmotic adjustment is generally regarded as an important adaptation of wheat to drought. Because it helps to maintain turgor and cell volume, osmotic adjustment is often thought to promote growth, yield, or survival, of plants in dry soils. However, a physiological rationale for such views is lacking. This study was conducted to determine the effect of osmotic adjustment and some of its compone...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 47  شماره 3

صفحات  451- 462

تاریخ انتشار 2016-11-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023