تأثیر اکتوئین و هیدروکسی اکتوئین خارجی بر برخی فعالیت‏های ضد قارچی سویه Pseudomonas fluorescens UTPF5 در شرایط شوری

مقدمه: باکتری‏های پروبیوتیک گیاهی همچون سودومونادهای فلورسنت با سازوکار‏هایی از قبیل تولید متابولیت‏ها و آنزیم‏ها دارای سابقه طولانی در کنترل زیستی بیمارگر‏های خاکزاد هستند. یکی دیگر از نقش‏های مهم این باکتری‏ها افزایش تحمل گیاه در مقابله با تنش‏های محیطی است. اکتوئین‌ها اسمولیت‏هایی است که نقش مهمی در تحمل به تنش‏های اسمزی محیط ایفا می‏کند. ‏‏‏ مواد و روش ‏‏ها: میزان تحمل 24 سویه باکتری پروبیوتیک گیاهی به شوری و دما تعیین و تعداد 6 سویه متحمل برای انجام آزمایشات بعدی انتخاب شد. در مرحله بعد، آزمون کشت متقابل قارچ فوزاریوم سولانی و باکتری‏های رشد یافته در حضور اکتوئین و هیدروکسی‏اکتوئین به همراه سه غلظت کلرید سدیم انجام و یک سویه از سودوموناس فلورسنس (UTPF5) انتخاب شد. در نهایت، تأثیر اکتوئین، هیدروکسی‏اکتوئین و سه غلظت مختلف نمک بر جمعیت باکتری، تولید لیپاز، پروتئاز، سیانید هیدروژن، سیدروفور و بیوفیلم تعیین شد. ‏‏‏ نتایج: در غلظت 300 میلی‏مولار کلرید سدیم، باکتری رشد یافته در حضور اکتوئین و هیدروکسی‏اکتوئین درصد بازدارندگی از رشد قارچ را نسبت به شاهد پنج برابر افزایش داد. شوری بر جمعیت باکتری در تیمارهای آب مقطر و اکتوئین، تولید سیانید‏ هیدروژن در هر سه تیمار و تشکیل بیوفیلم در تیمارهای اکتوئین و هیدروکسی‏اکتوئین تأثیر مثبت و بر جمعیت باکتری در تیمار هیدروکسی‏اکتوئین، تولید پروتئاز و سیدروفور در هر سه تیمار و تشکیل بیوفیلم در آب مقطر تأثیر منفی داشت. از طرف دیگر اکتوئین جمعیت باکتری، تولید لیپاز و تولید سیانید هیدروژن را در هر سه غلظت کلرید سدیم، تولید سیدروفور را در غلظت 150 میلی‏مولار و تشکیل بیوفیلم را در غلظت 150 و 300 میلی‏مولار افزایش و تولید پروتئاز را در هر سه غلظت کلرید سدیم و تشکیل بیوفیلم را در محیط بدون نمک کاهش داد. هیدروکسی‏اکتوئین تأثیراتی شبیه به اکتوئین با تفاوت‏های جزیی داشت. ‏‏‏ بحث و نتیجه‏ گیری: اکتوئین و هیدروکسی‏اکتوئین با تأثیر بر تولید لیپاز، سیانید هیدروژن و تشکیل بیوفیلم موجب تعدیل کاهش کنترل زیستی ایجاد شده در اثر شوری می‏شوند.