تأثیر اقلیم و کاربری‌های مختلف اراضی بر زیست‌توده و فعالیت‌های میکروبی خاک

نویسندگان

  • مسعود بازگیر استادیار گروه مهندسی آب و خاک، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام
  • معصومه مظاهری کارشناس ارشد علوم خاک، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه آزاد واحد ایلام، ایلام
چکیده مقاله:

امروزه یکی از نگرانی‌های مهم جهان، تغییر جنگل‌ها و مراتع به اراضی کشاورزی است که نتیجۀ آن کاهش کیفیت خاک و تغییر آب‌وهوای جهانی است. یکی از شاخص‌های کیفیت و سلامت خاک، ارزیابی فعالیت و برآورد زیست‌تودۀ میکروبی خاک است که این ویژگی در مدت زمان کوتاه به اعمال مدیریت در اکوسیستم‌های مختلف واکنش نشان می‌دهد. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی تأثیر اقلیم و کاربری‌های جنگل، مرتع و کشاورزی بر زیست‌توده و فعالیت‌های میکروبی خاک در سال 1395 در استان ایلام انجام گرفت. تأثیر اقلیم با انتخاب دو منطقۀ ایوان با اقلیمی نیمه‌مرطوب و گنجوان با اقلیمی نیمه‌خشک اعمال شد. در هر منطقه، سه کاربری شامل جنگل، مرتع و کشاورزی در نظر گرفته شد. پس از بررسی‌های میدانی در کاربری‌های مختلف، پنج نمونه خاک از عمق‌های 10-0 و 30-10 سانتی‌متری به‌صورت تصادفی برداشت شد. در آزمایشگاه مقدار کربن آلی و نیز خصوصیات میکروبی خاک نظیر کربن و نیتروژن زیست‌تودۀ میکروبی، تنفس پایه و برانگیخته اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار کربن آلی و تنفس پایه در ایوان با کاربری جنگل به‌دست آمد که به‌ترتیب 54/42 و 72/20 درصد بیشتر از گنجوان بود. کاربری کشاورزی در هر دو اقلیم، کمترین مقدار این صفات را به خود اختصاص داد. با افزایش عمق خاک، مقدار کربن آلی، تنفس پایه و تنفس برانگیخته در کاربری‌های مختلف کاهش یافت. مقدار نیتروژن و کربن زیست‌تودۀ میکروبی در کاربری جنگل و مرتع در اقلیم ایوان بیشتر از اقلیم گنجوان بود. بیشترین زیست‌تودۀ میکروبی کربن (813 میلی‌گرم در گرم خاک) در کاربری جنگل در عمق سطحی (10-0 سانتی‌متری) به‌دست آمد و با افزایش عمق خاک، مقدار کربن زیست‌تودۀ میکروبی کاهش یافت. مقدار بهرۀ متابولیکی در عمق تحتانی (30-10 سانتی‌متری) بیشتر از عمق سطحی (10-0 سانتی‌متری) بود، به‌طوری ‌که بیشترین بهرۀ متابولیکی (179/0 درصد) در عمق تحتانی (30-10 سانتی‌متری) با کاربری زراعی مشاهده شد و کمترین مقدار آن (087/0 درصد) در عمق سطحی (10-0 سانتی‌متری) خاک با کاربری جنگل به‌دست آمد. به‌طور کلی براساس نتایج، با تغییر کاربری از جنگل به اراضی زراعی در اقلیم‌های خشک، کربن آلی، زیست‌توده و فعالیت میکروبی خاک کاهش می‌یابد. بنابراین، مدیریت صحیح کاربری اراضی که مهم‌ترین آن جلوگیری از تغییر کاربری در مناطق نیمه‌خشک و نیمه‌مرطوب است می‌تواند تأثیر مهمی در بهبود کیفیت و سلامت خاک داشته باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

بررسی دینامیک کربن آلی در اجزاء اندازه‌ای خاک کاربریهای مختلف اراضی

  هدف از این تحقیق بررسی تاثیر کاربریهای مختلف اراضی بر توزیع کربن آلی در اجزاء اندازه‌ای خاک می‌باشد. بدین منظور تیمارهای کشت آتریپلکس 18 ساله با شدتهای چرایی متوسط، شدید و بصورت قرق، همچنین آتریپلکس 3 ساله قرق، اراضی کشت جو آبی و تیمار شاهد (اراضی طبیعی بدون کشت بوته) در قطعه چهار شهریار انتخاب شدند. نمونه برداری خاک به روش تصادفی سیستماتیک در سه تکرار برای هر تیمار و از عمقهای 10-0، 30-10 و ...

متن کامل

بررسی تأثیر گچ و ضایعات آلی مختلف بر ویژگی‌های شیمیایی و تنفس میکروبی یک خاک سدیمی

سابقه و هدف: با رشد روز افزون جمعیت و افزایش تقاضا برای آب و منابع غذایی باعث استفاده از آب و خاک فقیرتر برای تولید غذا شده است. در همین راستا بهره‌گیری از منابع حاشیه‌ای و غیرمتعارف از جمله خاک‌های شور و سدیمی در دستور کار اغلب کشورهای جهان که دارای این منابع بوده قرار گرفته است. برای اینکه اراضی شور و سدیمی بتوانند مورد استفاده قرار بگیرند باید ویژگی-های فیزیکوشیمیایی نامطلوب آن‌ها اصلاح گردد...

متن کامل

تأثیر روش‌های مختلف خاک‌ورزی بر ویژگی‌های خاک و عملکرد گندم آبی در اقلیم سرد

این پژوهش به منظور بررسی تأثیر روش‌های خاک ورزی و کاشت حفاظتی بر عملکرد گندم (Triticum aestivum) در اقلیم سرد استان فارس در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار به مدت دو سال در اقلید انجام شد. تیمارهای پژوهش عبارت بودند از خاک ورزی مرسوم (گاوآهن برگردان دار، دیسک و لولر) و کاشت به صورت بذرپاشی، کشت مستقیم با خطی کار اسفوجیا، کم خاک ورزی و کاشت با کمبینات، کشت مستقیم با خطی کار...

متن کامل

تأثیر روش‌های مختلف خاک‌ورزی بر ویژگی‌های خاک و عملکرد گندم آبی در اقلیم سرد

این پژوهش به منظور بررسی تأثیر روش‌های خاک ورزی و کاشت حفاظتی بر عملکرد گندم (Triticum aestivum) در اقلیم سرد استان فارس در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار به مدت دو سال در اقلید انجام شد. تیمارهای پژوهش عبارت بودند از خاک ورزی مرسوم (گاوآهن برگردان دار، دیسک و لولر) و کاشت به صورت بذرپاشی، کشت مستقیم با خطی کار اسفوجیا، کم خاک ورزی و کاشت با کمبینات، کشت مستقیم با خطی کار...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 2

صفحات  179- 194

تاریخ انتشار 2019-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023