تأثیر آموزش بر دانش محیط‌ زیستی و تغییرات اقلیمی دانش‌‌آموزان جنگل‌‌نشین و غیرجنگل‌‌نشین

     یکی از عوامل کلیدی برای شکل‌گیری عزم آگاهانه افراد به‌منظور مقابله با اثرات تغییر اقلیمی، دانش کافی و صحیح آنها درباره این پدیده است. آموزش محیط‌‌زیست به‌عنوان یکی از مهم‌ترین روش‌‌ها برای افزایش آگاهی پیرامون تغییرات اقلیمی و مباحث محیط‌‌زیستی مطرح است که در دانش‌‌آموزان جنگل‌‌نشین مقطع راهنمایی در مناطق شهری و روستایی شهرستان کلیبر و دانش‌‌آموزان غیرجنگل‌‌نشین کلان‌شهر تبریز بررسی شد. هدف اصلی پژوهش پیش‌‌رو، سنجش اطلاعات محیط‌‌‌زیستی و تغییرات اقلیمی دانش‌‌آموزان و تأثیر برگزاری کارگاه‌‌ها بر افزایش اطلاعات این افراد بود. جامعه آماری تحقیق شامل 69 هزار نفر بود که اطلاعات آنها با استفاده از پرسش‌نامه از 221 دانش‌‌آموز مقطع راهنمایی جمع‌‌آوری شد. از هرکدام از مناطق شهری و روستایی شهرستان کلیبر و کلان‌شهر تبریز، دو مدرسه و درمجموع شش مدرسه برای جمع‌آوری اطلاعات انتخاب شد. روایی محتوایی پرسش‌نامه ازطریق پانلی از متخصصان دانشگاهی و اجرایی تأیید شد. پایایی پرسش‌نامه نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ در گویه‌‌‌‌های محیط‌زیستی و اقلیمی به‌ترتیب برابر با 74/0 و 84/0 برای هر دو منطقه موردمطالعه به‌دست آمد. براساس نتایج، بیشتر از 90 درصد دانش‌‌آموزان بر اهمیت جنگل‌‌‌های ارسباران تأکید کردند. اینترنت در بین دانش‌‌آموزان غیرجنگل‌‌نشین (1/42 درصد) و جنگل‌‌نشین (5/34 درصد) به‌عنوان مهم‌ترین منبع کسب اطلاعات محیط‌‌زیستی و اقلیمی ذکر شد. برگزاری کارگاه آموزشی برای هر دو گروه از افراد موردمطالعه باعث افزایش حدود 10 درصدی در توجه به تغییر اقلیم با حدود 38 درصد شد. به‌ترتیب، حدود 34 و 15 درصد از دانش‌‌آموزان در مناطق غیرجنگل‌‌نشین و جنگل‌‌نشین بیان کردند که اطلاعی از بحران ایجادشده در اثر تغییرات اقلیمی ندارند. این مقدار در مرحله بعد از برگزاری کارگاه به‌ترتیب به پنج و هشت درصد کاهش یافت. بعد از برگزاری کارگاه آموزشی، به‌ترتیب 5/63 و 7/60 درصد از دانش‌‌آموزان در مناطق غیرجنگل‌‌نشین و جنگل‌‌نشین عقیده داشتند که باید فعالیت‌‌هایی برای مقابله‌‌ با تغییر اقلیم انجام دهند. درمجموع نتایج نشان داد که برگزاری کارگاه‌‌‌‌های آموزشی، تأثیری معنی‌‌دار بر افزایش اطلاعات محیط‌‌زیستی دانش‌‌آموزان منطقه موردمطالعه داشت. براین‌اساس‏، برگزاری کارگاه‌‌های آموزشی برای آشنایی دانش‌‌آموزان با مسائل محیط‌‌زیستی توصیه می‌‌شود.‌‌‌‌