بررسی و مقایسه اثرات ناشی از فعالیت‌های کشاورزی بر ویژگی‌های خاک (مطالعه موردی: شهرستان خاتم)

تخریب اراضی به دلیل اثرات آن روی پایداری تولیدات کشاورزی یک معضل مهم جهانی به شمار می‌رود. این مشکل در کشورهای در حال توسعه، به دلیل بهره‌برداری بیشتر از زمین به سبب افزایش جمعیت، جدی‌تر است. به همین منظور لازم است تا تحقیقاتی بر روی اراضی کشاورزی صورت گیرد تا برای هر منطقه مشخص گردد که آیا کشاورزی منجر به تخریب اراضی می‌شود. با این هدف، شهرستان خاتم به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب گردید و نقشه‌های مختلف منطقه شامل نقشه خاک، طبقات ارتفاعی و کاربری اراضی به کمک نرم افزارهای ArcGIS9.3 و  ENVIتهیه شد. چهار کاربری غالب منطقه شامل اراضی آبی تک‌کشتی‏، اراضی آبی چندکشتی‏، اراضی باغی و اراضی مرتعی (تیمار شاهد) به عنوان تیمارهای مورد مطالعه در نظر گرفته شدند، نمونه‌برداری از خاک انجام شد و فاکتورهای تخریبی نسبت جذب سدیم، شوری و اسیدیته لایه سطحی و زیرین خاک مورد بررسی قرار گرفتند. مطالعه فاکتورها در قالب طرح پلات‌های خرد شده نشان داد که در منطقه بین تیمارها اختلاف معنی‌داری وجود دارد. مقایسه میانگین تیمارها به روش مقایسه میانگین چند دامنه‌ای دانکن برای همه‌ی فاکتورها به صورت جداگانه محاسبه شد. در مجموع پس از امتیازدهی نهایی مشخص شد که اراضی کشاورزی تک کشتی و چندکشتی به دلیل مدیریت صحیح موجب کاهش فاکتورهای تخریبی در خاک منطقه مورد مطالعه گردیده و اراضی مرتعی نیز بیشترین میزان فاکتورهای تخریبی در خاک را دارد.