بررسی وضعیت و روند تغییرات طوفان های گرد و غبار در ایران در دوره زمانی 1364 الی 1384

روند رو به رشد طوفان‌های گرد و غبار در سال‌های اخیر و تعیین تعداد وقوع این رخداد در سال‌های گذشته و جواب به این سوال که آیا این دفعات وقوع تغییری داشته یا خیر باعث شد، بررسی جامعی در مورد روند و وضعیت طوفان‌های گرد و غبار در سال‌‌های گذشته انجام گیرد. در این پژوهش بر اساس داده‌های مشاهده‌ای 112 ایستگاه هواشناسی از سال 1364- 1384 به بررسی روند این طوفان‌ها پرداخته شده است. نتایج نشان می­دهد کل روز‌های غبارناک در این دوره در مناطق مختلف از ۱۱ روز تا 3833 روز متغیر می­باشد. برای بررسی بهتر، تعداد روز­های کل غبارناکی با استفاده از روش خوشه­بندی K-means و نرم‌افزار SPSS به 5 دسته به شرح ذیل تقسیم شده­اند. 1-کمتر از 492 روز، 2-588 روز تا 1153 روز، 3-1243 روز تا 1757 روز، 4-از 2007روز تا ۲۲۳۹ روز ۵- بیش از 3832 روز و سپس هر دسته به صورت مجزا مورد بررسی قرار گرفته است. سرانجام خوشه‌ها با استفاده از آنالیز واریانس مورد بررسی قرار گرفتند و مشخص گردید با درستی 99 درصد خوشه­بندی انجام شده صحیح می­باشد. خوشه­های به دست آمده با تبخیر و تعرق، دما، بارش، ژئومورفولوژی و ارتفاع مقایسه شدند. نتایج مؤید آن است که به ترتیب با تبخیر، دما و بارش دارای همبستگی می­باشند ولی با ژئومورفولوژی و ارتفاع دارای همبستگی نمی­باشند. دلیل این امر را می‌توان در منشاء خارجی ریزگرد­ها، ارتفاع بالای حرکت آن­ها و نقش رطوبت در نشست آن­ها جستجو کرد.