بررسی همبستگی بین برخی صفات لینه های اینبرد و تست کراسهای آنها درتلاقی با محک مشترک در ذرت

به منظور تعیین همبستگی بین برخی صفات لینه های اینبرد وعملکرد هیبریدهای آنها در ذرت (‌Zea mays L) آزمایشی طی سالهای زراعی 1372 و 1373 در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج انجام شد. در این آزمایش 40 لینه اینبرد انتخابی (S6) به عنوان والدین مادری با دو لینه اینبرد محک انتخابی به نامهای K144 وC103.8 به عنوان والدین پدری در دومزرعه جداگانه گرده افشانی شدند و بذر هیبرید از هر یک از مزارع بطور جداگانه د رسال 1372 برداشت گردید. از طرح بلوکهای گروهی متعادل با سه تکرار برای ارزیابی مواد آزمایشی استفاده شد. گروههای تیماری متشکل از گروه A (40 لینه اینبرد) ‘ گروه B (40 هیبرید با محک مشترک K144) و گروه C (40 هیبرید با محک مشترک C103.8 ) بودند . این گروهها در سال 1373 کشت شدند. تجزیه واریانس صفات مورد بررسی نشان دادکه بین لینه ها اینبرد و هیبریدهای حاصل از آنها از نظر صفات مورد بررسی ‘ تفاوت معنی داری وجود دارد.که این تفاوت احتمالا معلول پدیده هتروزیس است (5) . تعداد روزهای کاشت تا ظهور رشته های ابریشمی در لینه های اینبرد نسبت به هر دو گروه هیبریدی بیشتر بود. این دیررسی می تواند نتیجه پسر اینبریدینگ در لینه های اینبرد باشد(6).متوسط عملکرد لینه ها ی اینبرد و هیبریدها با صفات ارتفاع بوته و بلال‘ عرض ومساحت برگ بلال اصلی‘ سرعت رشد نسبی‘ طول و قطربلال‘ تعداددانه در ردیف و عمق دانه همبستگی مثبت ومعنی داری را نشان داد. علاوه بر عملکرد لینه های اینبرد با صفات طول برگ‘ تعدادبلال در بوته ووزن هزار دانه دارای همبستگی مثبت ومعنی داری بود‘ ولی با تعداد روز تا ظهور رشته ای ابریشمی رابطه منفی داشت. همچنین همبستگی مثبت ومعنی داری بین عملکرد هیبریدهای گروه B با قطر ساقه وعملکرد هیبریدهای گروه C با تعدادکل برگ ووزن هزار دانه مشاهده شد. ضریب همبستگی چند گانه تصحیح شده صفات لینه های اینبرد با عملکرد آنها مثبت ومعنی دار بود. (Radj=0/779**) . با توجه به مقدار نسبتا بالای این ضریب می توان اظهار داشت که گزینش برای صفات لینه های اینبرد قبل ا ز آزمون ترکیب پذیری آنها ضروری است. همچنین ضریب همبستگی چند گانه تصیح شده صفات لینه های اینبرد قبل از آزمون ترکیب پذیری آنها ضروری است . همچنین ضریب همبستگی چند گانه تصحیح شده صفات لینه های اینبرد با عملکرد تست کراس گروههای BوC برابر( Radj=0/24n.s) بودکه معنی دار نیست . این امر مبین آن است که از روی صفات مورفولوژیکی وعملکرد لینه های اینبرد والد‘ به راحتی نمی توان عملکرد تست کراس های حاصل از آنها را بر آورد کرد.