بررسی مکانی- زمانی کیفیت محیط‌زیستی در اکوتون‌های کوهپایه‌ای فلات مرکزی ایران با کاربرد متریک‌های اکولوژیکی سرزمین

نویسندگان

  • احمد رضا یاوری دانشیار، گروه برنامه‌ریزی و مدیریت محیط‌زیست، دانشکدۀ محیط‌زیست، دانشگاه تهران
  • حمیدرضا جعفری استاد گروه برنامه‌ریزی و مدیریت محیط‌زیست، دانشکدۀ محیط‌زیست، دانشگاه تهران
  • سید محمود هاشمی دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی محیط‌زیست، دانشکدۀ محیط‌زیست، دانشگاه تهران
چکیده مقاله:

ایران سرزمینی کوهستانی است به گونه‌ای که بیش از نیمی از آن را ارتفاعات بلند تشکیل داده است. از سوی دیگر ایران سرزمینی خشک است و بیابان‌ها در پست‌ترین ارتفاعات آن واقع شده‌اند. عمدۀ سکونتگاه‌های کلان‌شهری در ارتفاعات میانی (میان‌بندها) بین دو وادی کوه و کویر قرار گرفته‌اند. اکوتون‌های کوهپایه‌ای محدوده‌ای در حد فاصل کوه‌های بالادست و دشت‌های میان‌بند قرار دارند که در اثر تحولات اخیر دچار تغییرات گسترده‌ای شده‌اند. در این مقاله اکوتون‌های کوهپایه‌ای دامنه‌های جنوبی البرز مرکزی تحت تأثیر منطقۀ شهری تهران- کرج بررسی شده‌اند. اهداف ویژۀ این تحقیق عبارت‌اند از: 1. استفاده از مفاهیم اکولوژی سرزمین برای ارزیابی کیفیت محیط‌زیستی در نواحی اکوتونی؛ 2. بازیابی پوشش زمین با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست و در نظر گرفتن هر نوع پوشش به‌منزلۀ یک لکه؛ 3. محاسبه و اندازه‌گیری متریک‌های مکانی سرزمین و تجزیه و تحلیل ترکیب و توزیع فضایی لکه‌ها و 4. پایش و ردیابی تغییرات سرزمین طی زمان با استفاده از متریک‌های اکولوژیکی سرزمین. برای مقایسۀ روند تغییرات پوشش زمین و متریک‌ها از تصاویر ماهواره‌ای سال 2000 (Landsat 7 ETM+) و 2013 (Landsat 8 OLI/TIRS) استفاده شد. پوشش‌های زمین در چهار گروه عمده طبقه‌بندی شدند: پوشش گیاهی، فضای باز، ساخت و ساز و آب. محدودۀ اکوتونی کوهپایه‌ها در چهار واحد طولی پهنه‌بندی شد: 1. شمال تهران؛ 2. حومۀ تهران- کرج؛ 3. شمال کرج و 4. واحد حومۀ غربی کرج. متریک‌های اکولوژیکی سرزمین شامل NP، MPS، CAP، MNND، PARA و TE برای تحلیل مکانی- زمانی سرزمین به کار گرفته شدند. نتایج نشان می‌دهد که در کل متریک‌های NP، AW-MPS، MNND، TE و PARA افزایش و متریک‌های CAP و MPS کاهش یافتند. این نتایج نشانه‌هایی از پیشرفت تکه‌شدگی و انقطاع در محدوده‌اند. در این تحقیق روند تغییرات اکوتون‌های کوهپایه‌ای به واسطۀ رشد کلان‌شهرهای تهران و کرج تجزیه و تحلیل شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی مکانی- زمانی کیفیت محیط زیستی در اکوتون های کوهپایه ای فلات مرکزی ایران با کاربرد متریک های اکولوژیکی سرزمین

ایران سرزمینی کوهستانی است به گونه ای که بیش از نیمی از آن را ارتفاعات بلند تشکیل داده است. از سوی دیگر ایران سرزمینی خشک است و بیابان ها در پست ترین ارتفاعات آن واقع شده اند. عمدۀ سکونتگاه های کلان شهری در ارتفاعات میانی (میان بندها) بین دو وادی کوه و کویر قرار گرفته اند. اکوتون های کوهپایه ای محدوده ای در حد فاصل کوه های بالادست و دشت های میان بند قرار دارند که در اثر تحولات اخیر دچار تغییرات...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

مدلسازی وردایی زمانی- مکانی بارش فصلی در ایران مرکزی

روابط بین بارش-ارتفاع را می توان به عنوان یک دستاورد مهم برای مطالعات بارش-رواناب و مدیریت حوضه های آبریز بخصوص در مناطق خشک و نمیه خشک که شکنندگی بالایی دارند قلمداد کرد. در پژوهش پیش رو به مدلسازی وردایی زمانی-مکانی فصلی بارش-ارتفاع در ایران مرکزی پرداخته شد. به این منظور داده های پایگاه داده-بارش آفرودیت برای یک دوره 30 ساله (1977-2007میلادی) مبتنی بر DEM با تفکیک مکانی 30 متر با استفاده از ...

متن کامل

آهنگ لغزش راست بر گسل دهشیر در بازه زمانی پلیستوسن پایانی- هولوسن،فلات ایران مرکزی

برآورد توان لرزه­ای گسل دهشیر با درازای حدود 550 کیلومتر (با لحاظ پایانه­های شمالی و جنوبی) در شرایطی که جمعیت ساکن با فاصله چند ده کیلومتری گسل به بیش از 5/3 میلیون نفر می­رسد، از اهمیت خاصی برخوردار است. به دلیل نبود داده­های زمین­لرزه دستگاهی و تاریخی بزرگ بر روی گسل­های جنبای اصلی در گسترة ایران مرکزی، دست­یابی به توان لرزه­ای این گسل­ها بر اساس بررسی کاتالوگ­ زمین­لرزه­ای نا­ممکن می­نماید....

متن کامل

واکاوی زمانی و مکانی بارش در سرزمین عراق

این پژوهش گامی در جهت شناسایی الگوهای زمانی و مکانی بارش در سرزمین عراق است.به منظور این واکاوی از داده های شبک های پایگاه داده آفرودایت که مربوط به یک دوره 57 ساله ( 2007- 1951)است .این داده ها شامل شامل سه ماتریسِ موقعیت جغرافیایی یاخته ها، داده های اصلی(بارش) و ماتریس تقویم بود. سپس به کمک نرم افزار متلب میانگین های سالانه، فصلی و ماهانۀ داده ها محاسبه و 17 نقشۀ مکانی متشکل از یک نقشه سالانه،...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 41  شماره 1

صفحات  201- 218

تاریخ انتشار 2015-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023