بررسی فیتوشیمیایی، ارزیابی عملکرد آنتی‌اکسیدانی و آنتی-باکتریایی عصاره‌های پنج گونه دارویی Pulicaria gnaphalodes (Vent.) Boiss، Rhazya stricta L.، Salvadora persica L.، Teucrium polium L.، Hibiscus sabdariffa L. در استان سیستان و بلوچستان

مطالعه حاضر به بررسی ترکیبات فیتوشیمیایی فنول و فلاونوئید کل، ارزیابی عملکرد آنتی­اکسیدانی و آنتی­باکتریایی سه عصاره­ متانولی، اتانولی و آبی پنج گونه مختلف گیاهان دارویی Pulicaria gnaphalodes (Vent.) Boiss.، Rhazya stricta L.، Salvadora persica L.، Teucrium polium L. و Hibiscus sabdariffa L. در منطقه سیستان و بلوچستان می­پردازد. پس از جمع­آوری گیاهان و تهیه عصاره­ها به روش ماسراسیون، محتوای فنولی و فلاونوئیدی به‌ترتیب با روش­های معرف فولین-سیوکالتیو و رنگ­سنجی کلرید آلومینیوم، فعالیت آنتی­اکسیدانی با دو روش DPPH و FRAP و فعالیت آنتی­باکتریایی علیه باکتری­های استافیلوکوکوس اورئوس، انتروکوکوس فکالیس، اشرشیاکلی و سالمونلا تیفیموریوم به روش دیسک دیفیوژن (انتشار دیسک) سنجیده شده ­است. نتایج نشان دادند که در تمامی گونه­ها، عصاره متانولی دارای بیشترین ترکیبات ثانویه و فعالیت­های آنتی‌اکسیدانی و آنتی­باکتریایی بوده­است. عصاره متانولی گونه­ Hibiscus sabdariffa L. دارای بیشترین میزان ترکیبات فنولی (mgGAE/g44/6±54/32) و فلاونوئیدی (mgGAE/g00/1±11/27) و فعالیت آنتی­اکسیدانی (µg/ml21/1±34/17IC50= و mMFe2+/mg27/2±19/55) و فعالیت ­آنتی­باکتریایی علیه باکتری استافیلوکوکوس اورئوس با قطر‌هاله عدم رشد 00/1±27 میلی­متر بوده­ است. در مقابل عصاره آبی گونه­ Teucrium poliumL.دارای کمترین میزان ترکیبات فنولی (mgGAE/g11/1±33/4) و فلاونوئیدی (mgGAE/g08/0±03/2) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی (µg/ml02/2±71/220 IC50= و mM Fe2+/mg sample99/0±76/8) و فعالیت آنتی­باکتریایی علیه باکتری انترکوکوس فکالیس با قطر‌هاله عدم رشد 50/1±4 میلی­متر و اشرشیاکلی با قطر‌ هاله عدم رشد 57/0±4 میلی­متر بوده ­است. به‌طورکلی بر اساس نتایج بدست­آمده، گیاهان مورد مطالعه می­توانند کاندیدای خوبی جهت درمان بیماری­های ناشی از استرس‌های اکسیداتیوی و بیماری­های ناشی از میکروب­های بیماری­زا قرار گیرند.