بررسی ساختمان سیستم ترشحی تعدادی از گیاهان دارویی انحصاری خانواده چتریان از کشور ازبکستان

آسیای میانه یکی از مراکز بزرگ پیدایش وتنوع گونه های گیاهی خانواده چتریان است. سیستم بافت‌های ترشحی و سایر مشخصات آناتومیکی گیاهان این خانواده کمتر بررسی گردیده‌اند. مطالعات مقایسه‌ای آناتومیکی ساختمان‌های ترشحی دارای ارزش تئوری و عملی در رابطه با تاکزونومی، اکولوژی و داروسازی است. این مقاله نتایج بررسی ساختمان اندام‌های ترشحی پنج گونه گیاه دارویی انحصاری آسیای میانه از خانواده چتریان Sphaerosciadium denaense, Ferula foetida, F. varia, F. kyzylkumica, Dorema sabulosum)) را ارایه می‌نماید. این مطالعه نشان داد که نمونه‌های مختلفی از گیاهان خانواده چتریان که در رویشگاه‌های متفاوتی میرویند، دارای یک سیستم ترشحی هستند که ترپنوییدها را در مجاری واقع در فضاهای بین سلولی خود جای می‌دهند. گیاهان مناطق بیابانی (F. foetida, F. varia, F. kyzylkumica, D. sabulosum) در مقایسه با گیاه مناطق معتدل کوهستانی Sphaerosciadium denaense ، دارای مجاری ترشحی بزرگتری هستند. شاخص‌ترین صفات ساختمان ترشحی  S. denaenseقطر کم حفره درون سلولی، سلول‌های پوششی کوچک و عدم حضور مجاری دراطراف گزیلم و دستجات مغزی در دمبرگ و ساقه است. مشخصات سیستم‌های ترشحی هر یک از گونه‌های بررسی شده شاخص همان گونه بوده است. ابعاد و توپوگرافی مجاری ترشحی صفت شاخص هر گونه بوده است.