بررسی تغییر بیان ژن‌‌های دخیل در مسیر بیوسنتز سنگوئینارین تحت تأثیر نانوالیسیتورها در گیاه Papaver somniferum L.

مقدمه: گیاه پاپاور یکی از منابع مهم تولید متابولیت ضدمیکروبی و ضدسرطانی سنگوئینارین، در صنعت داروسازی می‌باشد. هدف: این پژوهش، با هدف افزایش بیان ژن‌های دخیل در مسیر سنتز این متابولیت ارزشمند توسط نانوالیسیتورها در سوسپانسیون سلولی گیاه پاپاور انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه اثر دو نانوالیسیتور (نانونقره و نانودی‌اکسیدتیتانیوم)، بر تغییر بیان ژن‌های دخیل در مسیر بیوسنتزی متابولیت سنگوئینارین (tydc7، bbe1، DIOX2 و DBOX) در محیط کشت سوسپانسیون سلولی دو ریزنمونه حاصل از مریستم ساقه و ریشه، در پنج بازه زمانی (6، 24، 48، 72 و 168 ساعت) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: تمام ژن‌های مورد مطالعه بیشترین تغییرات بیانی را در ساعت‌های اولیه پس از تیمار با نانوالیسیتورها در هر دو ریزنمونه نشان دادند که پس از گذشت زمان، بیان آنها به طور معنی‌داری کاهش یافت. نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد کوچک بودن این ذرات، نفوذ آنها را به درون سلول تسریع کرده تا در کوتاه‌ترین زمان (6 تا 24 ساعت) بیشترین تأثیر را بر بیان ژن‌های بیوسنتزی سنگوئینارین داشته باشند؛ در سایر پژوهش‌ها این افزایش پس از گذشت 48 ساعت از زمان تیمار قابل مشاهده بود. این بررسی در دو بافت نامتمایز کالوس حاصل از مریستم و ریشه انجام شد اما نکته قابل توجه تفاوت بیان ژن‌ها در هر دو ریزنمونه با یکدیگر بود؛ به عبارتی تفاوت بیان در کالوس‌های حاصل از ریشه و مریستم، اثری از حافظه سلولی را، با توجه به پروفایل بیان ژن در گیاه (خواستگاه ریزنمونه) به همراه داشت.