بررسی تغییرات مکانی خشکسالی با استفاده از زمین‌آمار در استان کرمان در یک دوره آماری سی‌ساله (1379-1349)

این تحقیق به‌منظور بررسی توزیع مکانی خشکسالی در استان کرمان با شاخص SPI و مقایسه روش‌های درون‌یابی کریجینگ و عکس فاصله با توان‌های یک تا پنج، طی یک دوره آماری 30 ساله (سال آبی 50-1349 تا 80-1379) انجام شد. یافته‌ها نشان داد طی دوره آماری مورد مطالعه (در فواصل زمانی 10 ساله)، میانگین مقدار SPI در سال آبی70-69 بیشترین مقدار خود (مرطوب ملایم) و در سال آبی 80-79 کمترین مقدار خود (خشکسالی متوسط) را داشته است. در تمام سال‌های مورد بررسی واریوگرام مناسب برازش داده شده به ساختار مکانی داده‌ها، مدل نمایی بوده و دامنه مؤثر هر ایستگاه نیز تا فاصله حدود 03/18 کیلومتری آن برای همه سال‌ها بجز سال آبی70-69 (که دامنه مؤثر آن 02/5 کیلومتر است) می‌باشد. ارزیابی روش‌های درون‌یابی به کمک تکنیک اعتبارسنجی حذفی نشان داد که روش زمین‌آمار کریجینگ بهترین روش درون‌یابی برای همه سال‌ها بجز سال70-69 است که در این سال روش عکس فاصله به توان 5 بهترین روش درون‌یابی است. نقشه پهنه‌بندی مکانی مقادیر شاخص SPI در سال‌های مورد مطالعه نشان می‌دهد که در سال آبی50-49 در قسمت جنوبی استان، شهرستان‌های جیرفت و عنبرآباد، خشکسالی متوسط و در بقیه قسمت‌های استان خشکسالی ملایم و در شهرستان رفسنجان ملایم مرطوب را شاهدیم. در سال60-59 در قسمت عمده­ای از سطح استان، خشکسالی ملایم و در شهرستانهای بم و بردسیر و شرق جیرفت ملایم مرطوب را شاهدیم. در سال70-69 شاهد خشکسالی‌های ملایم در شهرستان‌های کرمان، بافت، کهنوج و قسمتهای شرقی جیرفت هستیم. البته در سال آبی 80-79 تمام سطح استان در معرض خطر خشکسالی قرارگرفته است، به­طوری­که در نیمه جنوبی استان (شهرستان‌های بافت، جیرفت و کهنوج) خشکسالی متوسط و در نیمه شمالی استان (شهرستان‌های کرمان، رفسنجان و بردسیر) خشکسالی ملایمی‌حاکم است. نقشه توزیع خطای درون‌یابی نیز حکایت از دقت بالای درون‌یابی به­ویژه در محدوده ایستگاه‌های باران‌سنجی دارد.