بررسی تطبیقی حرکت در نگاره‏هایی از نسخه خاوران نامه (۸۸۱ ه.ق) از مکتب شیراز با نسخه‏ی خمسه‌ی تهماسبی (۹۴۵ - ۹۴۹ ه.ق) از مکتب تبریز

نویسندگان

  • دانا دادی فارغ التحصیل کارشناسی ارشد نقاشی
  • پریسا شاد قزوینی عضو هیئت علمی و استادیار دانشگاه الزهرا
چکیده مقاله:

یکی از روش‌های شناخت ویژگی‌های نقاشی ایرانی، مطالعه و بررسی تطبیقی نسخ نگارگری دوره‌های مختلف با یکدیگر است. مطالعات تطبیقی علاوه بر شناخت ویژگی‌های کلی اثر، جو حاکم بر هنرمندان هر دوره و هویت آنان را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. تاکنون محققین و مستشرقین بسیاری نگاره‌های نسخه‌های خطی دوره‌ی شاه‌تهماسب را مورد مطالعه قرار داده‌اند، ولی در این میان کمتر به نگاره‌های مکتب شیراز خصوصاً نسخه خاوران نامه پرداخته‌شده است. این مقاله به بررسی تطبیقی و تحلیلی عنصر حرکت در نگاره‌هایی از آثار خاوران نامه و خمسه‌ی تهماسبی از دو دوره مکتب نگارگری(مکتب شیراز و مکتب تبریز دوم) می‌پردازد. نگاره‌های منتخب دارای وجوه چشمگیری از منظر بحث حرکت هستند. بررسی تحلیلی و تطبیقی نگاره‌ها ما را با ویژگی‌های بصری این دوران آشنا می‌کند. این مقاله فرضیه ذیل را به اثبات می‌رساند که اگرچه عنصر حرکت در نگاره‌های هر دو نسخه خاوران نامه و خمسه تهماسبی وجود دارد ولی دارای تفاوت‌های ساختاری است و این که نقش سفارش‌دهندگان و حامیان هنری بر تفاوت نگاه هنرمند در خلق آثار این دوران یکی از عوامل مهم تأثیرگذار بود. در زمینه پیشینه پژوهشی این مقاله کار منسجم و مدونی تاکنون انجام نگرفته است و این مطالعه تطبیقی در حد خود کاری نو است که با بهره‌گیری از مطالعات تحقیقی در حوزه‌های دیگر هنر اسلامی به انجام رسیده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

"بررسی تطبیقی نگاره‌هایی از کهن‌ترین شاهنامه‌ی جهان با شاهنامه‌های مکتب شیراز اینجو (725-758ه.ق)"

یکی از کهن‌ترین شاهنامه‌های مصور ایران، که برای بسیاری از پژوهشگران ناشناخته است، شاهنامه‌ی « کاما» یا «دستور» است که به‌ نظر می‌رسد متعلق به اوایل قرن هفتم ه.ق باشد. این نسخه‌ی مصور دارای جنبه‌های ساختاریِ بسیار اصیلی است که تاکنون بدان و تأثیرات زیبایی‌شناختی آن بر سایر نُسخ ادوار بعد پرداخته نشده است. هدف اصلی این جستار تحلیل هندسه‌ی مبنایی و بررسی تأثیرات زیبایی‌شناختی این شاهنامه‌ بر شاهنامه...

متن کامل

مکتب پزشکی شیراز از صفویه تا قاجاریه

وجود و کیفیت سیستم های دانش پزشکی در میان تمدن های گوناگون نشان از میزان اهمیت و توانمندی پزشکی آن اقوام داشته است. یکی از این سیستم‌ها، مکتب پزشکی شیراز بوده که کمتر مورد توجه مورخان و اندیشمندان متأخر قرار گرفته است. مکتب علمی شیراز که لقب دارالعلمی را به یدک می‌کشد، با دارا بودن مدارس علمی، بیمارستانها و مراکز درمانی و کتابخانه‌های مجهز شهرتی جهانی یافته بود. علما و دانشمندان بزرگی در این مک...

متن کامل

ردّپایی از مکتب "واسوخت" در ده نامه های سبک عراقی

شکل گیری اغلب سبک ها و مکتب های شعری ریشه در گذشته ی شعر فارسی دارد زیرا تغییر سبک ها به مرور زمان بوده و به طور ناگهانی اتفاق نیفتاده است. سعی نگارنده براین است تا در نوشته ی حاضر به بررسی قدمت حضور نگرش و مکتب عاشقانه ی "واسوخت" در اشعار قدما به ویژه ده نامه های سبک عراقی و ارائه ی شواهد آن بپردازد. برای دستیابی به این هدف ابتدا به معرفی مختصری از مکتب واسوخت و سنّت ده نامه نویسی پرداخته سپس ب...

متن کامل

The effect of cyclosporine on asymmetric antibodies and serum transforming growth factor beta1 in abortion-prone model of mice CBA/J x DBA/2

كچ ي هد فده و هقباس : ي ک ي طقس زورب للع زا اه ي ،ررکم ا لماوع تلاخد ي ژولونوم ي ک ا رد ي ن قم طققس عون ي وراد دقشاب ي س ي روپسولک ي ،ن ح لدم رد طقس شهاک بجوم ي ناو ي CBA/j×DBA/2 م ي تنآ ددرگ ي داب ي اه ي ان و راققتم TGF-β لماوع زا عت مهم يي ن گلماح تشونرس هدننک ي سررب روظنم هب رضاح هعلاطم تسا ي ات ث ي ر اس ي روپسولک ي ن م رب ي از ا ي ن تنآ عون ي داب ي س و اه ي اکوت ي ن TGF...

متن کامل

تأثیر مکتب نگارگری ترکمانان شیراز بر نگاره های نسخه نعمت نامه در هند (با رویکرد سپهر نشانه ای لوتمان)

از دیـرباز دو تمدن بزرگ ایران و هند بارها در طول تاریخ، سنت‌های فرهنگی خود را‌ باهم به اشـتراک گـذاشته‌اند. نگارگری یکی از مقوله­های هنری است که در این بین دستخوش تغییرات و امتزاج در ساختار و محتوای فرهنگی شده است. این مقاله، ضمن بررسی نسخه نعمت­نامه، کتاب دستور آشپزی در هند که توسط نگارگران ایرانی مصور شده است، به تأثیرات ویژگی­های هنر نگارگری مکتب ترکمانان شیراز بر این نسخه می­پردازد...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 1  شماره 1

صفحات  1- 22

تاریخ انتشار 2011-04-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023