بررسی تأثیرات قدرت رسمی و غیررسمی سازمان‌ها در تخصیص بودجه (مطالعۀ حوزه منابع‌ طبیعی در برنامه چهارم توسعه استان کهگیلویه و بویراحمد)

بودجه از ابزارهای اساسی اجرای سیاست‌ها و برنامه‌هاست. یکی از ابعادی که در بحث‌های بودجه، کم ‌و ‌بیش از آن غفلت شده، رابطه قدرت دیوانی-سیاسی و بودجه ‌است. این پژوهش با هدف بررسی و تحلیل تأثیر قدرت‌های رسمی و غیررسمی به‌عنوان عوامل مؤثر بر تخصیص مقدار بودجه صورت‌ گرفته ‌است. تخصیص بودجه در حوزه منابع ‌طبیعی به‌دلیل غلبه کنونی عملکرد حفاظتی آن بر عملکرد تولیدی با توجه به تخریب‌های گسترده، اهمیت بسزایی دارد و مدیریت پایدار این منابع، در شرایط کنونی هزینه‌بر است. استان کهگیلویه و بویراحمد به‌دلیل حضور نهادهای مردمی در مدیریت منابع ‌طبیعی با پیشینه ایلیاتی، حفظ ریشه‌های قومی و قبیله‌ای و غلبه "روابط" (عرف) بر "ضوابط" (قانون) در سیاستگذاری و مدیریت استان انتخاب ‌شده ‌است. همچنین از رویکرد تحلیل ‌شبکه‌ای برای ترسیم شبکه روابط رسمی و غیررسمی سازمان‌های مرتبط با منابع ‌طبیعی و تحلیل کانون‌های قدرت رسمی و غیررسمی بر اساس مرکزیت درجه، مرکزیت بینابینی و بردارویژه سازمان‌ها استفاده شد. برقراری ارتباط رگرسیونی میان این مرکزیت‌ها و مقدار بودجه تخصیص‌یافته سازمان‌ها با استفاده از رویکرد تحلیل‌ شبکه‌ای نشان داد که ارتباط با کانون اصلی قدرت (استانداری) بر تخصیص مقدار بودجه مؤثر بوده و قدرت غیررسمی می‌تواند بیش از قدرت رسمی، بر تخصیص بودجه مؤثر باشد. رویکرد تحلیل‌ شبکه‌ای می‌تواند برای اجرای پژوهش‌های بیشتر با محوریت "روابط" و "قدرت" در راستای حفاظت و مدیریت بهتر منابع ‌طبیعی سودمند باشد.