بررسی اندوسکوپیک واریاسیون‌های آناتومیک سینوس اسفنویید، ناحیه سلا و هیپوفیز در اجساد بالغ پزشکی قانونی رشت 90-1389

زمینه و هدف: آندوسکوپ‌های بینی جهت کمک به تایید تشخیص سینوزیت باکتریال، پروسه‌های دیگر ناحیه سینونازال و همچنین جراحی عملکردی اندوسکوپیک بینی و سینوس‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. اهداف مطالعه بررسی اندوسکوپیک واریاسیون‌های آناتومیک سینوس اسفنویید، ناحیه سلا و هیپوفیز در اجساد بالغ و عناصر حیاتی در اطراف آن که در انجام جراحی اندوسکوپیک ترانس اسفنوئیدال برای برداشتن تومورهای ناحیه سلا لازم است، می‌باشد. روش بررسی: 82 جسد (64 مرد و 18 زن) بالای 18 سال در فاصله زمانی آبان 89 تا اسفند 90 مورد بررسی قرار گرفتند. پس از آنسینکتومی و اتمویید کتومی قدامی و خلفی و اکسپوز شدن سینوس اسفنویید با آندوسکوپ‌های صفر و 30 درجه، لندمارک‌های آناتومیک مهم در داخل سینوس اسفنویید شناسایی شده و مقیاس‌های مورد سوال با وسیله‌های از پیش ساخته شده مورد اندازه‌گیری قرار گرفتند. یافته‌ها: میانگین فاصله استیوم اسفنویید از خار قدامی بینی (ANS) 92/1±08/71 میلی‌متر و از لبه فوقانی کوان 52/2±59/18 میلی‌متر بوده است. میانگین فاصله هیپوفیز از کف سینوس اسفنویید 58/1±43/19 و از استیوم اسفنویید 32/1± 59/21 میلی‌متر بود. میانگین ضخامت سلا 91/1 میلی‌متر بود. 9/15% در کانال اپتیک راست و 4/13% در کانال اپتیک چپ، 11% در کانال کاروتید راست و6/14% در کانال کاروتید چپ بازماندگی وجود داشت. چسبندگی تیغه میانی و سپتاهای سینوس اسفنویید 22% به کانال اپتیک و 7/20% به کانال کاروتید راست، 6/14% به کانال اپتیک و 4/13% به کانال کاروتید چپ بود. تفاوت آماری معنی‌دار بین فاصله استیوم اسفنویید از ANS (P=0.009)، هیپوفیز از کف اسفنویید (P=0.034) و هیپوفیز از استیوم اسفنویید (P=0.029) در دو جنس دیده شد و این فاصله در مردان بیشتر از زنان بود. نتیجه‌گیری: با توجه به معنی‌دار بودن برخی فواصل در دو جنس و دیگر نتایج به ‌دست آمده، آگاهی از این تفاوت‌های آناتومیک در استفاده از آندوسکوپ برای پروسیجرهای نواحی سینوس‌های پارانازال به ما کمک می‌کند.