بررسی اثر عصاره‌های آبی و الکلی آویشن، اکالیپتوس، بابونه و رازیانه بر فاکتورهای بیماری‌زایی باکتری اشریشیاکلی عامل عفونت ادراری

مقدمه: باکتری اشریشیا کلی باسیل گرم منفی و شایع‌ترین عامل عفونت ادراری به ‌ویژه در بیماران بستری ‌شده در بیمارستان، افراد مسن و زنان باردار می باشد. استفاده بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها، موجب شده که امروزه شاهد شیوع روزافزون سویه‌های مقاوم به دارو باشیم و به نظر می‌رسد که گسترش این سویه‌ها بسیار سریع‌تر از کشف داروهای جدید اتفاق می‌افتد. گیاهان دارویی منبع غنی و ارزشمندی از ترکیبات مختلف با خواص ضد میکروبی بوده و می­توانند گزینه مناسبی برای حل مشکلات استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها باشند. هدف از این تحقیق، بررسی اثر بازدارندگی عصاره­های آبی و الکلی گیاهان بابونه، آویشن، رازیانه و اکالیپتوس بر برخی از فاکتورهای بیماری‌زایی باکتری اشریشیا کلی عامل عفونت ادراری بوده است. مواد و روش ها: در این تحقیق، باکتری اشریشیا کلی از نمونه ادرار مبتلایان به عفونت ادراری جداسازی و با روش‌های بیوشیمیایی شناسایی شد. اثر رقت‌های مختلف عصاره‌های گیاهی بر تحرک، تولید همولیزین و تشکیل بیوفیلم باکتری مورد بررسی قرار گرفت. حداقل غلظت بازدارندگی و حداقل غلظت کشندگی عصاره‌های تهیه ‌شده، با روش انتشار از دیسک بررسی شد. یافته ها: نشان داده شد که عصاره الکلی آویشن در سه غلظت 10، 5 و 5/2 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر می‌تواند مانع از تحرک سویه مورد مطالعه شود. در بین چهار گیاه مورد بررسی، عصاره الکلی و آبی آویشن بیشترین تأثیر را در ممانعت از تشکیل بیوفیلم داشتند. عصاره الکلی آویشن با غلظت 75/218 میکروگرم بر میلی‌لیتر و عصاره الکلی اکالیپتوس با غلظت 6875/54 میکروگرم بر میلی‌لیتر دارای اثر بازدارندگی بر رشد باکتری اشریشیا کلی بودند .ضمناً عصاره الکلی آویشن در غلظت 3500 میکرو‌گرم بر میلی‌لیتر دارای اثر کشندگی بر باکتری مورد بررسی بود. هیچ ‌کدام از عصاره‌ها تأثیری بر همولیزین باکتری نداشتند. نتیجه گیری: با توجه به اثر بازدارندگی عصاره‌های الکلی آویشن و اکالیپتوس بر رشد باکتری و توانایی این عصاره‌ها در ممانعت از تشکیل بیوفیلم و تحرک باکتری، می‌توان این دو گیاه را به‌عنوان انتخاب نخست برای درمان عفونت‌های ادراری در نظر گرفت.