بررسی اثر رژیم های پُرپروتئین برغلظت پروتئین‌های التهابی پلاسما در زنان چاق

سابقه و هدف: چاقی به عنوان یک عامل خطر مستقل برای بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت محسوب می‌شود. این احتمال وجود دارد که ترشح پروتئین‌های التهابی توسط بافت چربی یا ادیپوسیتوکین‌ها در بروز این اختلالات نقش داشته باشد. از این رو، پیگیری تغییرات این سیتوکین‌ها در ارزیابی موفقیت برنامه‌های کاهش وزن می‌تواند مفید باشد. از آنجا که امروزه، در برخی جوامع، رژیم پُرپروتئین به عنوان رژیم برتر کاهش وزن معرفی می‌شود، بازنگری کارایی این رژیم از نقطه نظر ارتقای سلامت در جامعه ایرانی، ضروری به نظر می‌رسد. به دلیل همین ضرورت، این بررسی با هدف ارزیابی تاثیر رژیم‌های پُرپروتئین بر کاهش وزن و شاخص‌های سلامتی از جمله غلظت پروتئین‌های التهابی پلاسما در زنان چاق انجام شد. مواد و روشها: 28 زن چاق (kg/m² 41-30: BMI) به مدت 10 هفته، تحت یکی از این دو رژیم قرار گرفتند: کم کالریِ استاندارد (15% انرژی از پروتئین) و پُرپروتئین (30% انرژی از پروتئین). در شروع و پایان بررسی، شاخص‌های آنتروپومتریک و بیوشیمیایی در نمونه‌ها اندازه‌گیری شد‌. یافته ها‌: کاهش وزن (kg 3/2±0/6 با رژیم پُرپروتئین و kg 4/2±9/4 با رژیم استاندارد ، 43/0=p) و کاهش توده چربی ( kg1/2±6/4 با رژیم پُرپروتئین و kg0/2±9/3 با رژیم استاندارد، 63/0=p) تفاوت معنی‌داری بین دو گروه نداشتند. شاخص حساسیت به انسولین با رژیم پُرپروتئین، بهبود بیشتری نشان داد (01/0=p). کاهش تری‌گلیسرید سرم در هر دو گروه، معنی‌دار بود (03/0=p در گروه استاندارد، 005/0=p در گروه پُرپروتئین) بدون آنکه بین دو گروه، تفاوت معنی‌داری باشد. کلسترول تام، LDL-c و HDL-c تغییر معنی‌داری در هیچ یک از دو گروه نداشتند. غلظت لپتین پلاسما با رژیم پُرپروتئین در مقایسه با رژیم استاندارد، کاهش بیشتری نشان داد (05/0>p). در غلظت سایر ادیپوسیتوکین‌ها شامل ادیپونکتین ، TNF- α ، IL-6 و logCRP با وجود روند بهبود در غلظت، تغییر معنی‌داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: رژیم پُرپروتئین در بهبود شاخص حساسیت به انسولین و کاهش لپتین پلاسما مؤثرتر از رژیم استاندارد بود. با این حال، میزان کاهش وزن، تغییر پروفایل لیپیدهای سرم و پروتئین‌های التهابی پلاسما در گروهی که رژیم کم‌کالری با درصد پروتئین استاندارد یا پروتئین بیشتر داشتند، تفاوت معنی‌داری نشان نداد.