بازخوانشی از هنر و سیاست در نمایشگاه‌های جهانی اکسپو (مطالعه موردی : نمایشگاه کریستال پالاس لندن، بریتانیا 1851)

در زیست‌جهان فرهنگی عصر مدرن، نخستین بار نخبگان سیاسی- فرهنگی بریتانیا پدیده‌ای چندبعدی از نمایشگاه‌های جهانی به نام اکسپوی کریستال پالاس1 را شکل دادند که زمینه‌ساز خوانش‌هایی نوین در وجوه ملی- بین‌المللی شد. یکی از این خوانش‌ها، عرصه پیوند میان هنر و سیاست- میان بازتولیدپذیری اثر هنری و طرح و بسط جریان‌های سیاسی- بود. با عطف توجه به این پیوند، پژوهش حاضر که توصیفی- تبیینی است و با استناد به منابع معتبر کتابخانه‌ای، تصویری و الکترونیکی تهیه شده، بر آن است تا نشان دهد که هنر چگونه مورد بهره‌برداری قرار گرفت تا تحقق‌بخش اهداف سیاسی بریتانیا باشد. براساس نتایج به دست آمده، نخبگان سیاسی- فرهنگی بریتانیا به سه روش از هنر بهره‌برداری کردند : طراحی معمارانه مبتنی بر ایده‌ای نوآورانه از ارزش‌های فناوری ساخت‌وساز، تولید آثار با درجه کیفیت و کمیت پیشرفته صنعتی و نمایشی خلاقانه از صنایع‌دستی اقوام مستعمره. زیرا این روش‌ها که بر پایه مؤلفه‌هایی در بیانی خالص از پیشرفت علمی و صنعتی بودند و نوعی نگاه زیبایی‌شناختی مبتنی بر تأثیرات حسی و ادراکی ایجاد می‌کردند سبب شدند تا : 1. گونه‌ای شناخت معقولانه از تحولات فناورانه در انطباق با سیاست‌های منفعت‌طلبانه و در جهت حفظ منافع ملی‌شان صورت گیرد؛ 2. ادراک مثبت از قابلیت تولید انبوه و صرفه‌جویی در هزینه‌های تولید با بهره‌گیری از صنایع ماشینی برای پیشبرد سرمایه‌داری کالامحورشان ایجاد شود و 3. سلسله مراتبی از اطلاع‌رسانی در مشروعیت‌بخشی به بهره‌وری‌های نوین انحصارطلبانه‌شان صورت پذیرد. چنان‌که برآیندی تحلیلی از این موارد در بطن پژوهش حاضر، تبیین‌گر تحقق اهداف مدنظر بریتانیا همچون تمرکز قدرت، رشد اقتصادی و بهره‌وری‌های تجاری- سیاسی‌اش است.