بازتوزیع تخصیص منابع آب در حوضه‌های آبریز مشترک مرزی با استفاده از رویکرد ورشکستگی

کاهش منابع آب قابل دسترس بر اثر عوامل انسانی و طبیعی و توسعه کشورها و افزایش نیاز به آب، تخصیص عادلانه منابع آب را به مسئله­ای پر اهمیت تبدیل کرده است. این مسئله در حوضه‌های آبریز مرزی که بین دو یا چند کشور مشترک است، می‌تواند مناقشات سیاسی نیز به دنبال داشته باشد. حوضه آبریز مرزی رودخانه ارس بین چهار کشور ترکیه، ارمنستان، آذربایجان و ایران مشترک بوده و توسعه و افزایش برداشت از رودخانه در کشورهای بالادست، تأمین نیازهای آبی در مناطق پایین‌دست خصوصاً ایران را با مشکل مواجه ساخته است. در تحقیق حاضر، مسئله بازتوزیع بهینه تخصیص منابع آب در حوضه آبریز ارس با استفاده از ترکیب روش‌های حل اختلاف ورشکستگی و الگوریتم بهینه‌سازی ازدحام ذرات (Particle Swarm Optimization) بررسی شده است. نتایج به دست آمده برتری روش مقید به ضرر یکسان را نسبت به سایر روش‌های ورشکستگی نشان می­دهد به‌طوری که میانگین تأمین نیازهای آبی در حوضه در سناریوی 2020 در حدود دو میلیارد مترمکعب و در سناریوی 2050 در حدود 5/1 میلیارد مترمکعب نسبت به سایر روش‌های ورشکستگی افزایش می‌یابد. در این روش متقاضی با کمترین مقدار تقاضا که کشور ترکیه است در اولویت آخر قرار می­گیرد. با توجه به اینکه این کشور در بالادست حوضه واقع شده است، اعمال نتایج این روش نیازمند در نظرگیری تسهیلات جایگزین و جلب رضایت ذینفعان می­باشد.