اولویت‌بندی پهنه‌های مناسب توسعة اکوتوریسم در شهرستان تالش با GIS و AHP

یکی از نخستین گام‌ها در برنامه‌ریزی برای توسعة گردشگری منطقه، داشتن شناخت کامل از محیط است؛ به‌گونه‌ای‌که ضمن شناسایی مناسب‌ترین مکان ها برای توسعة گردشگری آن، پهنه‌های نامناسب یا در معرض خطر نیازمند حفاظت یا احیاء نیز مشخص شوند تا بدین‌ترتیب ضمن طرح‌ریزی برای ارائة بهترین و سودآورترین برنامه‌ها، اصول توسعة پایدار نیز رعایت شود. از‌این‌رو در پژوهش حاضر، با به‌کارگیری سامانة اطلاعات جغرافیایی (GIS) و فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP)، پهنه‌های مناسب توسعة گردشگری در شهرستان تالش که به‌دلیل برخورداری از جاذبه‌های کم‌نظیر طبیعی همچون کوهستان، جنگل‌های انبوه، رودخانه، روستاهای ییلاقی - تاریخی، آبشارها، چشمه‌های طبیعی و همچنین سواحل دریای خزر، از منظر اکوتوریسم، توانمندی‌های بسیار مناسبی دارد و از شهرستان‌های برتر استان گیلان به شمار می‌رود، به‌ترتیب اولویت مشخص شده‌اند. بدین‌منظور، پس از تعیین 5 معیار و 27 زیرمعیار برای بررسی پتانسیل‌های گردشگری منطقه در قالب پرسش‌نامة مقایسه‌های زوجی، به توزیع پرسش‌نامه بین خبرگان و صاحب‌نظران حوزة گردشگری در شهرستان تالش، اقدام شد. پس از ارزش‌گذاری این معیارها با روش AHP، لایه‌های رقومی مربوط به معیارها و زیرمعیارها در محیط GIS تهیه و تلفیق شدند تا درجات تناسب محیطی برای توسعة گردشگری در منطقه مشخص شوند. یافته‌ها بیان می‌کند 777 کیلومتر مربع از زمین‌های شهرستان تالش در طبقة بسیار مناسب و 415 کیلومتر مربع از این پهنه‌ها در طبقة مناسب قرار دارند؛ به عبارت دیگر، در مجموع، 55 درصد از زمین‌های شهرستان تالش شرایط پذیرفتنی برای برنامه‌ریزی و توسعة گردشگری دارند. همچنین، بخش مرکزی با برخورداری از مساحت 434 کیلومتر مربع از پهنه‌های با درجة بسیار مناسب، اولویت اول را برای برنامه‌ریزی توسعة گردشگری به دست آورده است. پس از آن، بخش‌های کرگانرود، اسالم و حویق به‌ترتیب در اولویت‌های بعدی قرار دارند.