اندازه گیری میزان نیتروژن در نفت خام و فراورده‌های نفتی پالایشگاه اصفهان با استفاده از سه روش تیتراسیون مستقیم، تیتراسیون pH متری و نسلر و مقایسة نتیجه‌های آن‌ها

در این پژوهش، اندازه گیری نیتروژن با سه روش در فرآورده ­های نفتی و نفت خام خوراک ورودی پالایشگاه اصفهان انجام شد و نتیجه ­های به­ دست آمده با یک دیگر مقایسه شدند. در روش نخست (تیتراسیون pH متری) نیتروژن نمونه­ها پس از هضم و تقطیر توسط دستگاه میکروکجلدال، توسط تیتراسیون  pH متری اندازه گیری شد. در روش دوم (روش نسلر)، نیتروژن نمونه­ ها پس از تقطیر میکروکجلدال، با دستگاه اسپکتروفوتومتر و در حضور معرف نسلر اندازه گیری شد و در روش سوم (اندازه گیری توسط تیتراسیون مستقیم) پس از انجام میکروکجلدال، تیتراسیون با سولفوریک اسید در حضور شناساگر متیل سرخ، انجام شد. پیش از اندازه گیری نیتروژن در برش­های نفتی سبک، استخراج توسط روش استخراج مایع ـ مایع با سولفوریک اسید غلیظ در یک قیف جدا کننده انجام می­گرفتنتیجه آماری جواب­ های تجزیه­های مکّرر با هر سه روش نشان داد که از نظر درستی اندازه گیری، هر سه روش یاد شده دارای درستی یکسانی می ­باشند و زمان صرف شده برای تجزیه با روش تیتزاسیون مستقیم از همه بیش ­تر و روش نسلر کوتاه­ تر است؛ اما پیچیدگی روش نسلر از روش­ های تیتراسیون بیش­ تر است. مقدار نیتروژن نفت در خوراک ورودی با توجه به روش نسلر بین 3/1-0/1 گرم بر لیتر بود و این مقدار در فراورده­های نفتی بین 0/4300 - 1/0 میلی گرم بر لیتر در نوسان بود که در بازه­ ی استاندارد جهانی می­باشد. در پایان، نتیجه آماری جواب­ ها نشان داد که روش اندازه گیری تیتراسیون pH متری روشی مناسب برای چنین اندازه گیری­ ها است و دارای دقت قابل پذیرشی نیز می ­باشد. سپس روش رنگ سنجی نسلر جواب قابل پذیرشی برای نمونه­ های با نیتروژن کم ­تر دارد ولی دقت روش پایین است و در سرانجام تیتراسیون مستقیم قرار می­ گیرد که دقّت آن از دو روش دیگر کم­ تر است.