ارزیابی پایداری سناریوهای عرضه و تقاضای آب در حوضه‌های آبریز با کاربرد مدل ‏IDS

امروزه مسئله مدیریت منابع آب در دریاچه ارومیه و احیای آن از بحث‌های مهم در کشور ایران می‌باشد. یکی از دلایل مهم در وضعیت نابسامان دریاچه عدم تخصیص مناسب حقابۀ بخش‌های مختلف از جمله تخصیص آب مورد نیاز دریاچه است. همچنین بررسی تبعات تخصیص آب بر دریاچه به بخش‌های مختلف همچون کشاورزی، محیط زیست، شرب و صنعت از موضوع مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. در این تحقیق در نظر است ارزیابی کمّی این تبعات بر بخش‌های مختلف در یک دورۀ 60 ساله تحت دو سناریوی مدیریتی شامل تخصیص کامل و بخشی از نیاز آب دریاچه در قالب مفهوم پایداری انجام شود. بدین منظور، یک مدل تخصیص آب استفاده شد و شاخص‌های اعتمادپذیری، تاب‌آوری و آسیب‌پذیری ارزیابی شدند. در مرحله بعد، با استفاده از مفهوم نظریه استنتاج شهودی، پایداری سناریوهای مدیریت منابع آب در قالب تصمیم‌گیری چندمعیاره بررسی شد. نتایج نشان دادند که تأمین کامل حقابۀ دریاچه منجر به کاهش تخصیص آب به بخش کشاورزی شده است که ممکن است تبعات اجتماعی- فرهنگی- سیاسی مختلفی در بر داشته باشد. علی‌رغم کاهش حقابه بخش کشاورزی در سناریوی تخصیص کامل نیاز آب دریاچه، این سناریو به عنوان سناریوی برتر انتخاب شد. همچنین، نتایج این تحقیق نشان دادند تأمین کامل نیاز آب دریاچه در اولویت می‌باشد که منجر به پایداری بیشتر حوضۀ آبریز شده است. این در حالی است که بخش کشاورزی با کاهش تخصیص آب مواجه شده است. در نهایت توصیه می‌شود تا در تحقیقات آتی وضعیت پایداری کشاورزی نیز با اجرای سناریوهای مختلف مدیریتی مورد ارزیابی قرار گیرد.