ارزیابی نقش و کارآیی رفاق (ایوان) از دیدگاه استفاده کنندگان: فضای نیمه باز در خانه‌های روستایی مازندران

نویسندگان

  • برزگر, ماریا کارشناس‌ارشد معماری
چکیده مقاله:

به‌واسطه زندگی آمیخته با طبیعت و شرایط محیط و اقلیم در مازندران، فضای نیمه باز به‌صورت چشمگیری فرم‌های متنوعی را در معماری خانه‌های روستایی گذشته این منطقه شکل داده و کارکردهای گوناگون عملکردی، زیبایی شناسی، اقلیمی و اجتماعی را بر عهده گرفته است. ولی به‌عنوان رکن مهمی از ارکان معماری بومی روستایی، در خانه‌های امروزین کمتر ظهور یافته، هم‌سنگ گذشته نقش ایفا نکرده و با سبک زندگی امروزین روستاییان، متناسب نشده است. "رفاق" خصوصاً واقع در جلوی خانه‌ها، نوع غالب این نوع فضا بوده که بدون استثنا در تمامی خانه‌های بومی روستایی و در تمامی مناطق این استان مشاهده شده، بیشترین نقش و جلوه را در این معماری به‌منظور خلق آسایش اقلیمی و رفتاری ساکنین بر عهده دارد. این تحقیق، بر این فضا تمرکز نموده و ضمن معرفی انواع، خصوصیات معماری و نقش‌های گوناگون آن، میزان پذیرش آن از طرف روستاییان را بر مبنای نظر این افراد بررسی کرده و به این پرسش پاسخ می‌دهد که چرا ساکنین روستایی در این استان به‌عنوان استفاده‌ کننده در طرح خانه‌های امروزین خود کمتر از رفاق استفاده می‌کنند.      در این راستا، چهار روستا در استان مازندران به‌عنوان منطقه مورد مطالعه برگزیده شده و سپس چندین خانه‌ ساخته شده به شیوه‌های بومی گذشته و نیز جدید که در حال استفاده می‌باشند، به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. نمونه‌ها، مورد مشاهده قرار گرفته و عکس‌برداری شدند، نقشه‌ آن‌ها برداشت، ترسیم و مستندسازی‌ شد. پرسشنامه بین ساکنین این خانه‌ها توزیع و توسط آن با آنان نیز مصاحبه ‌صورت گرفته تا آداب سکونت در رفاق، میزان علاقه‌مندی یا دلایل عدم تمایل به حضور این فضا در معماری مسکونی امروزین از دیدگاه خود روستاییان، استخراج شود. نکات مثبت این فضا را از نظر مردم می‌توان در قالب‌های کلان‌تر مانند  اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دسته‌بندی کرد.غیر اقتصادی، عدم کارآیی و عدم راحتی نگهداری‌ از رفاق، نقاط ضعفی هستند که روستاییان بدان دلایل از آن در خانه‌های جدید به‌ندرت استفاده می‌کنند. به‌طور کلی باوجود دغدغه‌های مختلف در مورد این فضا، غالب روستاییان نسبت به حضور آن در خانه احساس رضایت داشته و نیز به بهره‌برداری از آن در خانه‌های نوین خود تمایل دارند. با توسعه و ارتقای رفاق از طریق رفع دغدغه‌های روستاییان نسبت به آن، این فضا می‌تواند به‌عنوان رکن کارآ و هویت‌ساز، نقش چشمگیر دوباره یافته، خانه‌ها را زیباتر نموده و کمتر متکی به دستگاه‌های مکانیکی خصوصاً خنک‌کننده نماید.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

سیر دگرگونی فضای بسته، فضای سرپوشیده و فضای باز در خانههای تاریخی گرگان از دوره قاجاریه به پهلوی اول

Architecture and urbanism of Iran and consequently, the house architecture in the Qajar and the first Pahlavi periods has changed greatly. Gorgan city's architecture, like other places in Iran, has received different developments which has made structure of historic houses of the Qajar and the first Pahlavi different from each other. These developments at the physical field have led to changes ...

متن کامل

ارزیابی نقش مولفه های موثر در فضای باز مجتمع‌های مسکونی بر ایجاد تعاملات اجتماعی

فضاهای عمومی از عناصر اصلی در شکل دادن زندگی اجتماعی است. تعامل و ارتباط عوامل اجتماعی و کالبدی معیار سنجشی برای میزان مطلوبیت مکان­های زیستی تلقی می­شود. هدف این پژوهش به بررسی رابطه­ بین کیفیت فضای باز و تعاملات اجتماعی در طراحی مجتمع‌های مسکونی پرداخته است. این پژوهش به‌صورت برداشت میدانی و با استفاده از پیمایش اجرا گردیده است. ابزار سنجش پرسش‌نامه است. جامعه آماری شامل چهار مجتمع مسکونی در ...

متن کامل

The effect of cyclosporine on asymmetric antibodies and serum transforming growth factor beta1 in abortion-prone model of mice CBA/J x DBA/2

كچ ي هد فده و هقباس : ي ک ي طقس زورب للع زا اه ي ،ررکم ا لماوع تلاخد ي ژولونوم ي ک ا رد ي ن قم طققس عون ي وراد دقشاب ي س ي روپسولک ي ،ن ح لدم رد طقس شهاک بجوم ي ناو ي CBA/j×DBA/2 م ي تنآ ددرگ ي داب ي اه ي ان و راققتم TGF-β لماوع زا عت مهم يي ن گلماح تشونرس هدننک ي سررب روظنم هب رضاح هعلاطم تسا ي ات ث ي ر اس ي روپسولک ي ن م رب ي از ا ي ن تنآ عون ي داب ي س و اه ي اکوت ي ن TGF...

متن کامل

نقش محوری فضای باز در تحقق معماری پایدار

نتایج فاجعه‌آمیز استفاده بی­رویه از منابع طبیعی و عدم توجه به مسائل زیست محیطی، طراحی پایدار و به دنبال آن معماری پایدار را اجتناب ناپذیر کرده است. پژوهش حاضر با تکیه بر ویژگی پایداری در معماری بومی ایران در مناطق کویری و همچنین با تأکید بر نقش جوهری فضاهای باز در این معماری بر آن است تا نقش کلیدی فضاهای باز را در خلق معماری بومی پایدار، مورد بررسی قرار دهد؛ لذا فضاهای باز به عنوان عناصر پایه م...

متن کامل

The Study of Stressful Factors in Clinical Education for Nursing Students Studying in Nursing and Midwifery College in Khorramabad

کچ هدي پ شي مز هني فده و : شزومآ لاب يني شخب ساسا ي شزومآ مهم و راتسرپ ي تسا . و هنوگ ره دوج لکشم ي شزومآ رد لاب يني ، آراک يي هدزاب و ا ني شزومآ زا شخب راچد ار لکشم م ي دنک . فده اب رضاح شهوژپ سررب ي لماوع سرتسا از ي شزومآ لاب يني رد وجشناد ناي راتسرپ ي هدکشناد راتسرپ ي و يامام ي ماـجنا داـبآ مرـخ تسا هتفرگ . شور و داوم راک : رضاح هعلاطم کي هعلاطم صوت يفي عطقم ي تسا . د...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 37  شماره 161

صفحات  77- 92

تاریخ انتشار 2018-06

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

کلمات کلیدی

کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023