ارزیابی تنوع ژنتیکی و مقایسۀ جمعیت‎های انیسون در ایران (Pimpinella anisum L.)

به‌منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی و مقایسۀ هشت جمعیت انیسون ایران (Pimpinella anisum L.)، آزمایشی در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه زنجان طی دو سال 1392 و 1393 انجام گرفت. ویژگی‌های مورد بررسی شامل شمار روز تا گلدهی، شمار روز تا رسیدگی، دورۀ پرشدن دانه، ارتفاع بوته، شمار چتر بارور، شمار چترک در چتر، عملکرد دانه، عملکرد زیست‎توده، شاخص برداشت و درصد اسانس دانه بودند. نتایج تجزیۀ واریانس مرکب ویژگی‌ها نشان داد، بین سال‎های آزمایش و همچنین بین جمعیت‎های مورد بررسی، از نظر همۀ ویژگی‌ها به‌جز دورۀ پرشدن دانه، اختلاف معنی‎داری وجود دارد. بیشترین ضریب‌های تنوع فنوتیپی و ژنتیکی در عملکرد دانه، عملکرد زیست‎توده و درصد اسانس دانه، و بالاترین وراثت‌پذیری در ویژگی‌های درصد اسانس دانه، عملکرد زیست‎توده، عملکرد دانه، شمار چترک در چتر و ارتفاع بوته دیده شد. بر پایۀ تجزیۀ خوشه‎ای، هشت جمعیت مورد بررسی در سه گروه مختلف قرار گرفتند که جمعیت‎های گروه اول از لحاظ ویژگی‌های مهمی همچون شمار روز تا گلدهی، شمار روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، شمار چتر بارور‌، عملکرد دانه و عملکرد زیست‎توده نسبت به دیگر گروه‎ها برتری داشتند. نتایج مشخص کرد که تنوع بالایی بین جمعیت‎های انیسون وجود داشته و با گزینش در جمعیت‎های برتر، عملکرد و درصد اسانس قابل افزایش است. همچنین با توجه به برتری جمعیت‎های قزوین، مرکزی و سبزوار، می‎توان گزینش درون آن‎ها را برای بهبود عملکرد و درصد اسانس پیشنهاد کرد.