ارزیابی تقابلات بین نوسانات طبیعی اقلیم و فعالیت‌های بشری بر رواناب

در این پژوهش، روندهای بلندمدت و تغییرات ناگهانی متغیرهای هیدرواقلیمی در دورة مشاهداتی 1971‌ـ 2000 در حوضة آیدوغموش، به‌ترتیب با آزمون ناپارامتری من‌ـ کندال و منحنی تجمعی متغیرهای اقلیمی‌ـ رواناب بررسی شد. نتایج روندهای کاهشی برای بارندگی و رواناب و روند افزایشی برای دما، توسط آزمون من‌ـ کندال با سطح اطمینان 99‌درصد را نشان می‌دهند. تغییر گرادیان منحنی تجمعی متغیرهای اقلیمی‌ـ رواناب، بیانگر این است که رابطة بین متغیرهای اقلیمی‌ـ رواناب، می‌تواند متأثر از عامل فعالیت‌های بشری باشد. با شناسایی نقطة تغییر گرادیان منحنی، دورة مشاهداتی به دو زیردوره، پایه و دورة مرتبط با فعالیت‌های بشری، تقسیم شد. برای تعیین آثار فعالیت‌های بشری بر رواناب، مدل هیدرولوژیکی در دورة پایه، واسنجی و صحت‌سنجی و با معرفی متغیرهای هیدرواقلیمی در دورة فعالیت‌های بشری به مدل، رواناب تولیدی تعیین شد. نتایج نشان می‌دهند که نوسانات طبیعی اقلیم و فعالیت‌های بشری، به‌ترتیب سهم 79 و 21 درصدی در کاهش رواناب دارند.‌