ارزیابی اثر وضعیت رطوبت مادة سوختنی بر گسترش و رفتار آتش در پارک ملی گلستان

شبیه‏سازی رایانه‏ای رفتار آتش امکان تجزیه‌وتحلیل مشخصات اصلی گسترش و رفتار آتش را در ناحیه‌ای معین فراهم می‏سازد. تغییرات زمانی و مکانی رفتار آتش می‏تواند با استفاده از یکی از مدل‏های نیمه‌فیزیکی یا تجربی توسعه‌یافته در سال‏های گذشته پیش‏بینی شود. این پژوهش اثر شرایط مختلف رطوبت مادة سوختنی را بر گسترش و رفتار آتش‏سوزی در تیرماه 1390 در پارک ملی گلستان، با استفاده از سیستم‏های شبیه‏سازی FARSITE، FlamMap، و سابقة حریق بررسی می‏کند. داده‏های سیمای سرزمین، شامل اطلاعات مکانی توپوگرافی و پوشش گیاهی، همراه دادة آب‌وهوا به منزلة ورودی شبیه‏سازی استفاده شد. همة لایه‏های ورودی‏ با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه شدند. چهار وضعیت رطوبت مادة سوختنی معرف سناریوهای رطوبت مادة سوختنی مرطوب، نیمه‏خشک، خشک، و بسیار خشک برای تولید مشخصه‏های مختلف گسترش و رفتار آتش استفاده شد. این مشخصه‏ها شامل محیط و مساحت آتش برای هر گام زمانی تولیدشده توسط FARSITE، و نرخ گسترش، طول شعله، و شدت خط آتش به منزلة پارامترهای محاسبه‌شده توسط FlamMap هستند. شبیه‏ساز سطح آتش با لکة آتش واقعی نقشه‏برداری‌شده با استفاده از GPS اعتبارسنجی شد. بر اساس نتایج، گسترش آتش شبیه‏سازی‌شده 90 درصد از لکة آتش مشاهده‌شده را پوشش داد، که نسبتاً زیاد بود؛‏ اگرچه میزان بیش‏برآورد 30 درصد بود. نتایج شبیه‏سازی‏ها نشان می‏دهد کاهش رطوبت مادة سوختنی موجب رشدی چشمگیر در محیط و مساحت آتش همراه افزایش در حداکثر و نیز متوسط نرخ گسترش، طول شعله، و شدت خط آتش می‌شود. این نتایج تغییرپذیری مکانی پارامترهای رفتار آتش را بیان می‏کند که در اولویت‏بندی تیمارهای مادة سوختنی و هدایت فعالیت‏های دیگر مدیریت ریسک آتش جنگل مفید است.