اثر پرتو گاما بر افزایش طول عمر انباری سیب‌زمینی در شرایط بهینه‌ی مصرف کود

در حال حاضر حدود 20 الی 25 درصد محصول‌های کشاورزی به صورت ضایعه‌هایی از چرخه‌ی مصرف خارج می‌شود. برای بررسی نقش مصرف بهینه‌ی کود در افزایش اثربخشی پرتو گاما، آزمایشی به صورت طرح فاکتوریل در قالب طرح پایه‌ی بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سیب-زمینی رقم پیکاسو انجام شد. در این آزمایش سه عامل شامل نوع کوددهی (مصرف کود براساس عرف زارعین و مصرف بهینه‌ی کود براساس یافته‌های تجزیه‌ی خاک)، پرتودهی با پرتو گاما (شاهد و پرتودیده) و زمان اندازه‌گیری عامل‌های مورد نظر (قبل از انبارداری و 6 ماه پس از انبارداری) استفاده شد. نمونه‌ها با دز 15/0 کیلو‌گری پرتودهی شده و به مدت 6 ماه تحت دمای 15 الی 20 درجه‌ی سلسیوس و رطوبت نسبی 40 الی 60 درصد نگه‌داری شدند. درصد ماده‌ی خشک و مقدار نیترات و کادمیم، قبل و بعد از ذخیره‌سازی، اندازه‌گیری شد. یافته‌ها نشان داد در حالی‌که درصد ماده‌ی خشک در نمونه‌های عرف زارع پرتودهی نشده در طول مدت انبارمانی از 86/16 به 44/21 و در نمونه‌های پرتودهی شده از 68/17 به 41/19 و در شرایط بهینه‌ی مصرف کود نمونه‌های پرتودهی نشده از 09/20 به 18/23 و در نمونه‌های پرتودهی شده از 75/19 به 65/20 درصد افزایش یافت. نظر به این‌که میزان کاهش وزن غده‌های حاصل از تیمار مصرف بهینه‌ی کود در مدت انبارمانی حداقل بود، برتری پرتودهی در شرایط مصرف بهینه‌ی کود بر افزایش ماندگاری سیب‌زمینی در مقایسه با مصرف کود براساس عرف زارع، به اثبات رسید. بنابراین، توصیه می‌شود در تمامی فرآورده‌های کشاورزی، قبل از پرتودهی با پرتو گاما، مصرف بهینه‌ی کود در تولید آن‌ها رعایت شود. زیرا اثربخشی مصرف بهینه‌ی کود (مصرف کودها براساس یافته‌های تجزیه‌ی خاک در قبل از کاشت) بر ماندگاری سیب‌زمینی به دلیل بهبود کیفیت تولیدات کشاورزی به ویژه افزایش درصد ماده‌ی خشک، به مراتب بیش‌تر است.