اثر محلول‌پاشی اسیدآسکوربیک و سدیم نیتروپروساید بر محتوای پروتئین، عملکرد دانه و برخی صفات زراعی گلرنگ تحت تنش کم‌آبیاری

سابقه و هدفامروزه کاربرد مواد آنتی ‌اکسیدان و تنظیم کننده رشد گیاه به منظور کاهش اثرات منفی ناشی از تنش‌‌های مختلف مطرح شده است. اسید آسکوربیک و سدیم نیتروپروساید از جمله این مواد هستند که موجب مقاومت گیاه به تنش‌‌های محیطی زیستی (زنده) و غیر زیستی (غیر زنده) می‌شوند. جهت بررسی این موضوع در گیاه گلرنگ آزمایشی در سال 1390 به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهرود انجام شد.مواد و روش‌‌هافاکتور اصلی تنش کم آبیاری شامل 2 سطح 8 و 16 روز آبیاری به ترتیب به عنوان شاهد و تنش بود که بعد از استقرار کامل بوته‌‌ها اعمال گردید. فاکتورهای فرعی شامل 3 سطح محلول ‌پاشی سدیم نیتروپروساید در 3 غلظت صفر، 50 و 100 میکرو مولار و محلول‌ پاشی اسید آسکوربیک در 3 سطح صفر، 10 و 20 میلی ‌مولار در مرحله گلدهی بودند. در 63 و 65 روز پس از کاشت به ترتیب محلول ‌پاشی با سدیم نیتروپروساید و اسید آسکوربیک انجام شد و یک هفته بعد محلول‌پاشی تکرار گردید.یافته‌ها در این آزمایش تنش کم‌ آبیاری موجب کاهش قطر طبق و وزن طبق بارور شد. وزن مغز دانه و تعداد دانه در طبق با تاخیر در آبیاری کاهش معنی داری را نشان داد. در این تحقیق تعداد طبق غیر بارور در شرایط تنش افزایش یافت. محلول‌پاشی اسید آسکوربیک موجب افزایش وزن طبق بارور و قطر طبق گردید. تعداد طبق غیر بارور در بوته با کاربرد اسید آسکوربیک و سدیم نیتروپروساید کاهش یافت. کاربرد 20 میلی ‌مولار اسید آسکوربیک موجب افزایش معنی‌دار 69/0 درصدی پروتئین دانه نسبت به شاهد گردید. وزن طبق بارور و قطر طبق از جمله صفاتی بودند که با کاربرد سدیم نیتروپروساید به طور معنی‌داری افزایش یافتند. درصد پروتئین دانه با کاربرد بالاترین سطح این ماده (100 میکرو مولار) به میزان 1 درصد افزایش یافت. عملکرد دانه نیز در این سطح از سدیم نیتروپروساید 2/13 درصد بیشتر از تیمار شاهد بود. نتایج نشان داد استفاده همزمان از 100 میکرو مولار سدیم نیتروپروساید و 20 میلی مولار اسید آسکوربیک بیشترین وزن خشک طبق بارور را به خود اختصاص داد که نسبت به شاهد 1/35 درصد افزایش نشان داد. نتیجه‌گیریبه عنوان یک نتیجه کلی، ترکیب تیماری 20 میلی مولار اسید آسکوربیک به همراه 100 میکرو مولار سدیم نیترو پروساید را می‌توان به عنوان بهترین ترکیب تیماری برای مقابله با تنش خشکی معرفی کرد.کلمات کلیدی: آسکوربات، نیتریک اکسید، تنش خشکی.کلمات کلیدی: آسکوربات، نیتریک اکسید، تنش خشکی.