اثر متقابل سمیت آفلاتوکسین ب 1 و زیرالنون بر ایمنی سلولی و هومورال ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان (Oncorhynchus mykiss)

مواد غذایی در معرض طیف گسترده‌ای از آلودگی‌های مایکوتوکسینی مانند آفلاتوکسین ‌ب 1 و زیرالنون ‌هستند. مطالعه حاضر با هدف بررسی همزمان آثار سموم آفلاتوکسین‌ ب 1 و زیرالنون انجام گرفت. به این منظور 540 قطعه بچه‌ماهی قزل‌آلای رنگین-کمان (2/0±0/3گرم) در قالب 9 تیمار متشکل از 3 سطح آفلاتوکسین‌ ب 1 (0، 25 و ppb50) و 3 سطح زیرالنون (0، 200 و ppb 400) به مدت 30 روز پرورش یافتند. تعداد گلبول‌های قرمز و سفید و همچنین برخی فراسنجه‌های ایمنولوژیکی از جمله سطح فعالیت لیزوزیم سرم،پادتن، تکثیر لنفوسیت، مسیر فرعی کمپلمان و قدرت فاگوسیتوزی سلول‌های فاگوسیتیک خون‌محیطی (تست برداشت NR)، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که سطح فعالیت لیزوزیم، پادتن و تعداد گلبول‌های قرمز و سفید تحت تاثیر سموم قارچی موجود در جیره‌های آزمایشی قرار نگرفتند (05/0 < p)، اما شاخص مسیر فرعی کمپلمان دارای اختلاف معنی‌دار بوده (05/0 ≥p)، به‌طوری که تنها تحت تاثیر سطوح مختلف آفلاتوکسین ‌ب 1 قرار گرفت و کم‌ترین میزان آن در تیمار حاوی ppb50 و بیش‌ترین مقدار آن‌ در تیمار شاهد (بدون سم) مشاهده گردید. شاخص‌های تکثیر لنفوسیت و تست برداشت NR نشان دادند که سموم آفلاتوکسین ‌ب 1 و زیرالنون به‌صورت هم‌افزایی بر سیستم ایمنی ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان تاثیرگذار بوده‌است (05/0 ≥p)، به‌طوری که کم‌ترین میزان آن‌ها نسبت به تیمار شاهد، به ترتیب در تیمار ppb 50 آفلاتوکسین ‌ب 1 و تیمار حاوی ppb 50 آفلاتوکسین‌ ب 1 - ppb 200 زیرالنون مشاهده گردید. وجود همزمان سموم آفلاتوکسین‌ ب 1 و زیرالنون در جیره غذایی از طریق اثر هم‌افزایی موجب تضعیف سیستم ایمنی ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان می‌گردد.