اثر شرایط خاک روی تغییرات جمعیت وبقاء قارچ آنتاگونیست Trichoderma harzianum

اضافه کردن قارچ تریکودرما به خاک به منظور افزایش جمعیت آن از روشهای رایج برای مبارزه بیولوژیکی با عوامل بیمارگر خاکزی است. حفظ جمعیت و بقاء هر چه بیشتر این قارچ در خاک از عوامل مهم موفقیت در این زمینه بشمار میرود، این خصوصیت تحت تاثیر شرایط خاک تغییر میکند به این جهت اثر پنج فاکتور شامل: رطوبت های30 ، 40، 50 ،60 و70 درصد؛ دماهای10، 15، 20، 25 و30 درجه سانتیگراد؛ پ - هاش 8/3، 9/4، 7/2 و1/8؛‌ میزان مواد آلی 8/0، 3/1، 8/1، 5/2 و2/3 درصد و هم چنین فعالیت بیولوژیکی خاک معادل صفر، 25 ، 50، 75 و100 (بر حسب در صد خاک غیراستریل در خاک استریل) در پنج آزمایش روی تغییرات جمعیت و میزان بقاء قارچ Trichoderma harzianum جدایه H32، که در مبارزه بیولوژیکی علیه قارچهای بیمارگرگیاهی بکارمی‌رود، بمدت90 روز مورد بررسی قرار گرفت. تمام آزمایش‌ها در قالب طرح کاملا تصادفی شامل پنج تیمار و چهارتکرار در شرایط کنترل شده به انجام رسید. تغیرات جمعیت، درصد بقاء پروپاگل‌ها و ضریب همبستگی بین آنها با شرایط مختلف خاک تعیین گردید. خاک پایه دارای بافت لومی رسی شنی (58% لوم، 26% رس و 16% شن) با پ- هاش1/8، Ec=5 dS/m و میزان مواد آلی برابر 8/0 درصد بود. جمعیت تریکودرما در تمام تیمارها با اضافه کردن سوسپانسیون اسپور قارچ مزبور به 105 پروپاگل در هر گرم خاک خشک رسانده شد و هر ده روز یکبار، با استفاده از روش سری رقت‌ها، جمعیت پروپاگل‌ها ) cfu ( در هر گرم خاک خشک روی محیط نیمه انتخابی پاپاویزاس و لومسدن تعیین گردید. پس از رسم نمودارهای مربوط به تغییرات جمعیت مشخص شدکه کاهش جمعیت در تمام تیمارها از روز دهم شروع و با شدت‌های متفاوت تا روز 90 ادامه یافته است. بیشرین میانگین جمعیت با 104 × 2/6، 104 × 2، 103 × 8 /4 ، 103× 6/4 و103× 6/4 پروپاگل. هر گرم خاک خشک به ترتیب در تیمارهای دارای مواد آلی 2/3 %، پ-هاش 9/4، رطوبت 70%، دمای 25 درجه و فعالت بیولوژیکی معادل صفر مشاهده شد. به همین ترتیب نیز بیشترین میزان بقاء در پایان آزمایش با 88/45، 88/3، 51/0، 48/0، 47/0 درصد پروپاگل‌های اولیه به ترتیب مربوط به تیمارهای دارای مواد آلی2/3%، پ- هاش 9/4، رطوبت 70%،‌ فعالیت بیولوژیکی معادل صفر و دمای 25 درجه تعیین گردید. در بین فاکتورهای مورد مطالعه بیشترین و کمترین ضریب همبستگی با 83/0 و19/0 به ترتیب مربوط به همبستگی بین میزان مواد آلی و پ-هاش خاک با درصد بقاء پروپاگل در مدت90 روز تعیین شد. ضرایب همبستگی بین رطوبت و دمای خاک با فاکتورهای مورد مطالعه حالت حد واسطی را نشان دادند، در حالیکه بین فعالیت بیولوژیکی خاک و درصد بقای پروپاگل‌ها همبستگی منفی مشاهده شد.