اثر سیلاب‌ها و مدیریت منابع آلاینده بر تغییرات زمانی و مکانی شوری رودخانة کارون (ملاثانی تا فارسیات)

رودخانه‌ها علاوه بر اهمیت محیط‌زیستی، نقش مهمی در زندگی مردم مجاور خود دارد. رودخانة کارون، پر‌آب‌ترین و طولانی‌ترین رودخانة ایران، در سال‌های اخیر با کاهش جریان و افزایش بار‌گذاری منابع آلاینده، با افزایش شوری همراه بوده است. در تحقیق حاضر، تغییرات زمانی و مکانی شوری آب 105 کیلومتر از رودخانة کارون در محدودة ملاثانی تا فارسیات با استفاده از مدل MIKE11 شبیه‌سازی شد. بعد از واسنجی و صحت‌سنجی مدل هیدرودینامیکی و جابه‌جایی- پراکندگی، نتایج شبیه‌سازی عددی نشان داد که بر اثر بارگذاری منابع آلاینده، پروفیل طولی شوری، به‌ویژه در محدودة کیلومتر 60 و 90، به‌ترتیب با قرار‌گیری شهر اهواز و مزارع کشاورزی، به‌صورت پله‌ای افزایش یافته است. حداکثر و حداقل تغییرات شوری به‌ترتیب در مرداد و اسفند اتفاق می‌افتد. برای توصیف نرخ تغییرات شوری در فصول تر و خشک معادلة مرتبة چهاری به‌ترتیب با ضریب تبیین 99/0 و 98/0 پیشنهاد شد. نتایج نشان داد که افزایش دبی سیلاب منجر به کاهش قابل‌ملاحظه‌ای در شوری رودخانه می‌شود. در مرداد، حذف منابع کشاورزی و در اسفند، حذف منابع صنعتی و شهری به‌ترتیب در بالادست و پایین‌دست شهر اهواز بیشترین تأثیر را در کاهش شوری رودخانه دارد. نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیق برای بررسی اثر تغییرات جریان و بارگذاری منابع آلاینده بر شوری رودخانة کارون و ارائة راهکار مدیریتی مناسب است.