اثر رژیم‌های آبیاری و کاربرد بقایای جو، زئولیت و پلیمر سوپرجاذب بر راندمان مصرف آب و عملکرد علوفه ذرت و سورگوم در کشت دوگانه در شرایط حداقل خاک‌ورزی

به منظور بررسی اثر رژیم‌های مختلف آبیاری و کاربرد بقایای جو، زئولیت و پلیمر سوپر جاذب بر عملکرد علوفه و راندمان مصرف آب ذرت و سورگوم در کشت دوگانه و در شرایط حداقل خاک‌ورزی، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپیلت در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال (1392-1391) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی جوپار کرمان انجام شد. رژیم آبیاری در دو سطح شامل تیمار آبیاری نرمال (آبیاری بر اساس 70 میلی‌متر تبخیر از طشت تبخیرکلاس A) و تنش رطوبتی (آبیاری بر اساس 140 میلی‌متر تبخیر از طشت تبخیرکلاس A) و تیمارهای نوع گیاه شامل ذرت و سورگوم به صورت فاکتوریل و به عنوان عامل اصلی در نظر گرفته شدند. تیمارهای ترکیبی بقایای جو، زئولیت و پلیمرسوپر جاذب در5 سطح به عنوان عامل فرعی به شرح زیر بودند: 1- 5/4 تن بقایا +10 تن زئولیت در هکتار (ZR) 2- 5/4 تن بقایا + 60 کیلوگرم پلیمر سوپر جاذب در هکتار(SR) 3- 5/4 تن بقایا + 5 تن زئولیت +30 کیلوگرم سوپر جاذب در هکتار (ZSR) 4- 5/4 تن بقایا در هکتار (R) 5- تیمارشاهد (C). براساس نتایج به دست آمده عملکرد علوفه تر و خشک ذرت به ترتیب 17/62 و 03/14 تن در هکتار بود، در حالی که عملکرد علوفه تر و خشک برای سورگوم در چین اول به ترتیب 6/47 و 29/9 تن در هکتار و در مجموع دو چین 62/66 و 22/13 تن در هکتار بود. در هر دو گیاه تحت تنش خشکی، راندمان مصرف آب و عملکرد علوفه به ترتیب افزایش و کاهش نشان داد. راندمان مصرف آب برای علوفه تر و خشک ذرت به ترتیب 31/6 و 42/1کیلوگرم بر مترمکعب آب و برای سورگوم 06/5 و01/1 کیلوگرم بر متر مکعب آب به دست آمد. کاربرد 10 تن زئولیت به همراه 5/4 تن در هکتار بقایای جو، در سورگوم با تولید 07/72 تن در هکتار علوفه تر (مجموع دو چین) و راندمان مصرف آب 44/5 کیلوگرم بر مترمکعب آب و در ذرت با تولید 9/66 تن در هکتار علوفه تر و راندمان مصرف آب 8/6 کیلوگرم بر مترمکعب آب بیشترین مقدار را داشت. تنش رطوبتی درصد پروتئین خام علوفه را افزایش و کاربرد زئولیت درصد پروتئین خام را کاهش داد. بر اساس نتایج این بررسی برای کشت دو گانه در منطقه معتدل جوپار کرمان در آخر فصل بهار و اول فصل تابستان، کشت ذرت در شرایط حداقل خاک ورزی همراه با کاربرد 10 تن زئولیت و 5/4 تن در هکتار بقایای جو توصیه می‌شود.