اثر باکتری سینوریزوبیوم ملیلوتی و فسفر بر شاخص کلروفیل برگ، غلظت نیتروژن و فسفر ریشه و بخش هوایی یونجه در شرایط تنش خشکی

آب و عناصر غذایی خاک از عامل‌های مهم کنترل‌کننده رشد گیاهان هستند. مایه‌زنی لگوم‌ها با باکتری‌های تثبیت‌کننده نیتروژن و مصرف کود فسفر می‌تواند رشد گیاهان را در شرایط تنش خشکی بهبود بخشد. در یک آزمایش گلخانه‌ای، تأثیر سطوح رطوبت خاک، فسفر و مایه‌زنی باکتری سینوریزوبیوم ملیلوتی بر شاخص کلروفیل برگ و غلظت برخی عناصر پرمصرف ریشه و بخش هوایی یونجه (.Medicago sativa L) رقم قره‌یونجه در یک خاک لوم رسی بررسی شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، شامل رطوبت خاک در سه سطح (0.9FC-FC، 0.7FC-0.8FC و 0.5FC-0.6FC)، فسفر در سه سطح (صفر، 30 و 60 میلی‌گرم فسفر بر کیلوگرم خاک از منبع مونوکلسیم فسفات به­ترتیب معادل صفر، 60  و 120 کیلو‌گرم فسفر در هکتار) و باکتری در دو سطح (با و بدون مایه‌زنی با سینوریزوبیوم ملیلوتی) و در سه تکرار انجام شد. شاخص کلروفیل برگ در طول دوره رشد اندازه‌گیری شد. پس از برداشت، غلظت فسفر و نیتروژن بخش هوایی و ریشه یونجه تعیین گردید. نتایج نشان داد که با کاهش رطوبت خاک از 0.9FC-FC به 0.5FC-0.6FC (اعمال تنش کمبود آب)، شاخص کلروفیل برگ و غلظت نیتروژن بخش هوایی یونجه به‌طور معنی‌داری افزایش و غلظت فسفر بخش هوایی و ریشه آن به‌طور معنی‌داری کاهش یافت (01/0>p). درحالی‌که غلظت نیتروژن ریشه تغییر معنی‌داری نکرد. مصرف کود فسفر شاخص کلروفیل برگ، غلظت فسفر و نیتروژن بخش هوایی و ریشه یونجه را به‌طور معنی‌داری افزایش داد (01/0>p). مایه‌زنی باکتری شاخص کلروفیل برگ، غلظت فسفر بخش هوایی و غلظت نیتروژن بخش هوایی و ریشه یونجه را به‌طور معنی‌داری افزایش داد ولی بر غلظت فسفر ریشه اثر معنی‌داری نداشت. مصرف فسفر و مایه‌زنی باکتری تحمل گیاه یونجه را در برابر تنش خشکی بهبود بخشید. به‌طورکلی، برای بهبود تغذیه نیتروژن و فسفر و رشد گیاه یونجه و افزایش تحمل آن در برابر تنش خشکی، مصرف 30 یا 60 میلی‌گرم فسفر بر کیلوگرم خاک به‌همراه مایه‌زنی باکتری سینوریزوبیوم در شرایط با و بدون تنش خشکی می‌تواند توصیه شود.