اثرات شیشه ایرانی (حاوی مت‌آمفتامین) بر سطوح سرمی هورمون‌های ACTH، کورتیزول و آلدوسترون در موش‌های صحرایی نر

سابقه و هدف: مت‌آمفتامین ماده‌ای است محرک که ترکیب اصلی آن آمفتامین (C9H13N) است. کریستالیزه‌ مت‌آمفتامین در کشور ایران به نام شیشه معروف است. هدف از این مطالعه، بررسی اثرات شیشه ایرانی (مت‌آمفتامین) بر سطوح سرمی هورمون‌های (Adrenocorticotropic Hormone, ACTH)، کورتیزول و آلدوسترون در موش‌های صحرایی نر می‌باشد. مواد و روشها: این مطالعه‌ تجربی بر روی 20 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار که بطور تصادفی به 4 گروه 5 تایی شاهد، دریافت کننده‌ دوزهای 2، 4 و 6 میلی‌گرم شیشه به ازای هر کیلوگرم وزن بدن تقسیم‌بندی شدند، انجام گردید. تزریق بصورت درون صفاقی، هفته‌ای یک بار و به مدت 6 هفته انجام گرفت. نمونه خون از طریق خونگیری از قلب باز تهیه شد و پس از تهیه سرم، میزان هورمون‌های ACTH، کورتیزول و آلدوسترون توسط روش ELISA اندازه‌گیری و مقایسه شد. یافته ها: سطح سرمی ACTH در گروه دریافت کننده‌ نرمال سالین با میانگین 22/0±85/1 تغییر معنی داری نسبت به گروه شاهد با میانگین 22/0±23/1 نداشت. در حالیکه سطح سرمی ACTH در گروه‌های دریافت کننده‌ دوزهای mg/kg2 با میانگین 17/0±55/2 (003/0=P) و دوز mg/kg4 شیشه با میانگین 22/0±63/2 (002/0=P) نسبت به گروه شاهد دچار افزایش معنی داری شد. دوز mg/kg6 شیشه با میانگین 55/0±83/3 (0005/0>P) باعث افزایش بیشتری در سطح سرمی ACTH نسبت به دوزهای پایین و متوسط شد. سطح سرمی کورتیزول نیز در گروه دریافت کننده نرمال سالین با میانگین 06/0±32/0 (385/0=P) تغییر معنی داری نسبت به گروه شاهد با میانگین 14/0±58/0 نداشت ولی در گروه‌های دریافت کننده دوزهای mg/kg2 با میانگین 25/0±35/6 (0005/0>P)، mg/kg4 با متوسط میانگین 29/0±42/6 (0005/0>P) و mg/kg6 شیشه با میانگین 23/0±81/6 (0005/0>P) نسبت به گروه شاهد دچار افزایش معنی داری شد. به همین ترتیب سطح سرمی آلدوسترون نیز در گروه دریافت کننده نرمال سالین با متوسط میانگین 9/18±1492 تغییر معنی داری نسبت به گروه شاهد با میانگین 3/16±6/1396 نداشت ولی در گروه‌های دریافت کننده دوزهای mg/kg2 با میانگین 3/38±1726 (0005/0>P)، mg/kg4 با میانگین 4/81±6/1749 (0005/0>P) و mg/kg6 شیشه با میانگین 2/56±3/1785 (0005/0>P) نسبت به گروه شاهد دچار افزایش معنی داری شد. نتیجه گیری: نتایج بیانگر آن است که مصرف شیشه سبب افزایش فعالیت غده فوق‌کلیه می شود که این امر به نوبه خود می تواند عوارض بالینی قابل توجهی را در پی داشته باشد.