آداب گفت‌وگو و جدال أحسن در اسلام (با تکیه بر مناظره‌های شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای)

رسانه در جهان امروز، ابزاری است قدرتمند برای تبادل آرا و افکار و شناساندن آنها به مخاطبانی که با وجود بُعد مسافت، به کمک رسانه زیر یک چتر قرار گرفته‌اند. یکی از این رسانه‌ها، شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای است که جهان اسلام نیز برای شناساندن، تبلیغات و عرضه دین خود، از آن استفاده می‌کند. برخی از شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای که با هدف تبلیغ دین اسلام راه‌اندازی شده‌اند رسالت خود را فراموش کرده و به نزاع و گفت‌وگو با هم‌کیشان خود در داخل اسلام روی آورده‌اند. اغلب این گفت‌وگوها نیز خارج از چهارچوب و قوانینی است که اسلام آنها را با عنوان «جدال أحسن» معرفی کرده است. اسلام راهکارهایی را برای گفت‌وگو و مناظره معرفی کرده است که اگر رسانه‌های امروزی، به آن پایبند باشند تا حد زیادی به حل شدن برخی اختلافات کمک می‌کند و اگر آن اصول و قوانین نادیده گرفته شود، آن گفت‌وگوها نتیجه‌ای جز نزاع و چنددستگی نخواهد داشت. در این پژوهش نگارنده با بررسی آیات و روایات، آداب گفت‌وگو و جدال أحسن را بررسی و با پیشنهاد دادن راهکارهایی که پژوهشگر بدان دست یافته‌اند، کوشیده است آن را بر مناظره‌ای شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای اسلامی منطبق سازد و با شیوه توصیفی ـ تحلیلی به نقد و بررسی آن دست زند.