آت‌اکولوژی گونهKunth. Melica persica در منطقه خراسان

گیاه مرتعیKunth.Melica persica گونه‌ای پایا از خانواده گرامینه (Poaceae) با دامنه سازگاری نسبتاً وسیع است که آنرا به­عنوان یکی ازگیاهان مهم مرتعی به‌ویژه در امر حفاظت خاک مطرح می‌سازد. این گیاه بومی ایران است و عمدتاً در دو منطقه رویشی ایران- تورانی و خزری رویش دارد. برای مطالعه آت‌اکولوژی این گونه ابتدا رویشگاههای آن در منطقه خراسان (شامل سه استان خراسان فعلی) شناسایی گردید و خصوصیات رویشگاهی (اقلیم، توپوگرافی و خاک) در چند سایت بررسی شد. سپس نحوه زادآوری، فنولوژی، تراکم، پوشش تاجی، سیستم ریشه و ترکیبات شیمیایی علوفه این گونه مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج بدست­آمده حکایت از پراکنش نسبتاً وسیع این گونه از شمال تا جنوب خراسان در بیشتر دامنه‌های سنگلاخی در دامنه ارتفاعی2900-900 متر داشت به طوری که این گیاه در تمام جهات جغرافیایی و شیب 12 تا 89 درصد دیده می‌شود. رویشگاه‌های ملیکا عمدتاً در سه اقلیم نیمه­خشک فراسرد، مدیترانه‌ای فراسرد و نیمه­خشک سرد حضور دارند. متوسط درجه حرارت سالانه در این رویشگاه‌ها از حداقل 5 تا 15 درجه سانتی­گراد و میانگین بارندگی آنها از 125 تا 600 میلی­متر متغیر است. این گیاه خاک‌های دارای بافت لوم سنگریزه‌ای، لوم سیلت سنگریزه‌ای و لوم شنی سنگریزه‌ای، با اسیدیته 8-7 و هدایت الکتریکی 5/1- 5/0 دسی زیمنس بر متر که از زهکشی خوبی برخوردار هستند، ترجیح می‌دهد. زمینهای سنگلاخی و به­ویژه شیلهای واریزه‌ای و سنگهای آهکی و آذرین حد واسط بستر اصلی استقرار ملیکا هستند. رشد رویشی این گیاه از اواخر اسفندماه آغاز می‌گردد و تا اواخر اردیبهشت­ماه ادامه می‌یابد. به توجه به ارتفاع منطقه، از اواسط اردیبهشت ماه تا اوایل خردادماه وارد مرحله خوشه‌دهی می‌شود، از اوایل تا اواسط خرداد ماه بذرها شیری شده و حدود 20 روز بعد ریزش بذرها شروع می‌شود. نتایج همچنین نشان داد مدت زمان نگهداری (5 سال نگهداری در شرایط محیط) تأثیر معنی‌داری بر قوه نامیه بذر نداشت. به طوری که زادآوری این گونه در طبیعت عمدتاً توسط بذر صورت می‌گیرد. بنابراین نتایج حاصل از تجزیه ترکیبات شیمیایی علوفه نشان داد که این گونه دارای 6/21 درصد و 1/8 درصد پروتئین به­ترتیب در مرحله رویشی و گلدهی می‌باشد.