مقایسه سطوح مختلف حفاظت از مناطق جنگلی و بررسی تاثیرات انسانی بر تخریب آنها (مطالعه موردی: پارک ملی گلستان و منطقه حفاظت شده زاو(ب))

هدف این مطالعه مقایسه سطوح مختلف حفاظت از جنگلها در دو منطقه شامل پارک ملی گلستان با حفاظت متمرکز و منطقه حفاظت شده زاو(ب) با حفاظت غیرمتمرکز و همچنین بررسی عوامل انسانی موثر در تخریب جنگل منطقه حفاظت شده زاو(ب) می باشد. این دو منطقه با استفاده از شاخص های حفاظتی، شامل زادآوری طبیعی، تنوع زیستی چوبی و تاج پوشش درختان مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. برای مقایسه این شاخص ها از هر دو منطقه توده های جنگلی مشابهی از لحاظ ارتفاع از سطح دریا(بین 639 تا 858متر) و جهت دامنه(رو به شمال) و با مساحت نزدیک به 7000 هکتار انتخاب شد. تعداد 7 قطعه نمونه مربعی شکل با مساحت 400 مترمربع در هر یک از مناطق به روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک بر روی محل تلاقی خطوط شبکه پیاده شد. پس از تعیین محدوده هر قطعه نمونه، برای اندازه گیری شاخص زادآوری در این قطعات نمونه، تعداد درختچه هایی که ارتفاع و قطر برابر سینه آنها کمتر از 5/1متر و 5/7 سانتیمتر بوده انتخاب و بر اساس نوع گونه درختی و دانه زاد و شاخه زاد بودن شمارش و ثبت شدند. برای اندازه گیری شاخص تنوع زیستی چوبی، تعداد و مشخصات نوع گونه های درختی و درختچه ای شمارش شد. در نهایت برای شاخص تاج پوشش قطر کوچک و بزرگ تاج درختان اندازه گیری و ثبت شدند. برای مقایسه تنوع زیستی، شاخص های سیمپسون، شانون-وینر، مارگالف و منهینگ برای هریک از قطعات نمونه با استفاده از نرم افزار past محاسبه گردید. نتایج مقایسه شاخص ها نشان داد که مقادیر این شاخص ها در منطقه حفاظت شده زاو(ب) کمتر از پارک ملی گلستان می باشد. دلیل این امر حفاظت غیر متمرکز و دخالت عامل انسانی در این منطقه می باشد. در ادامه عوامل انسانی موثر در تخریب جنگل منطقه حفاظت شده زاو(ب)، با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه گروه محور بررسی شد. نتایج نشان داد تخریب عامل انسانی ناشی از عوامل اقتصادی و فرهنگی می-باشد. لذا برای حفاظت از جنگل این منطقه فرهنگ سازی با اولویت رسیدگی به مشکلات اقتصادی مردم ضروری می-باشد.