مطالعه بیوسیستماتیک جنس ( sargassum c. agardh. (phaeophyta, sargassaceae با استفاده از نشانگرهای ریخت شناسی و ملکولی در سواحل جنوبی ایران

جنس sargassum c. agardh (سارگاسه)، یکی از مهمترین جنس ها در بین 41 جنس راسته فوکالس (فئوفیسه، هتروکنتوفایت ها) است. این جنس پراکنش وسیعی در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان داشته و جز اصلی فلور دریایی محسوب می گردد. به علت تغییرات فنوتیپی بالا، تاکسونومی این جنس در بین جلبک های قهوه ای بسیار مشکل است. در این تحقیق، نمونه هایی از سواحل جنوبی کشور جمع آوری گردید، مطالعات ریخت شناسی و تشریحی بر اساس کلید های شناسایی معتبر توسط استریومیکروسکوپ و برش گیری انجام شد. 19 گونه متعلق به زیر جنس سارگاسوم و بخشه های binderiana, malacocarpicae, ilicifolia, zygocarpicae, acanthocarpicae, sargassum، شناسایی شدندکه 7 گونه sargassum baccularia (mertens) c. a. agardh, s. binderi sonder, s. gemmiphorum tseng et lu, s. longifructum tseng et lu, s. henslowianum c. agardh, s. boveanum j. agardh var. aterrimum grunow and s. spinuligerum sonder. برای اولین بار برای ایران گزارش شدند. در مطالعات تاکسونومی، 47 صفت ریخت شناسی کیفی و کمّی انتخاب شدند. به منظور تحلیل داده های حاصل، آنالیز خوشه ای با استفاده از ضریب تشابه جاکارد و روش ward و آنالیز مولفه اصلی انجام گردید که نشان داد بسیاری از صفات ریخت شناسی مورد استفاده در شناسایی گونه ها به ویژه صفات کیفی در تفکیک گونه ها مناسب بودند. استخراج dna از نمونه ها به روش ctab انجام گرفت. برای مطالعه تنوع ژنتیکی با نشانگر rapd، از 20 آغازگر تنها 16آغازگر در این تحقیق توانستند به خوبی گونه های این جنس را از هم تفکیک کنند. در مجموع، 320 لوکوس در محدوده بین bp 3000-100 مشاهده و مقدار پلی مورفیسم ژنتیکی 94.8% برای هر لوکوس بدست آمد. بیشترین و کمترین تعداد باندها به ترتیب در آغازگر های s22،opa13، opn16 و opao4 و بالاترین آلل موثر (1.86( در آغازگر ترکیبی s58 opa13/ دیده شد. آنالیزamova نشان داد که تغییرات بین جمعیت ها (80.7%) بیشتر از درون جمعیت ها (19.3%) است. آغازگرهای opa13, s22, s2110, s58, opn16, s7, s1028 بیشترین تعداد گونه های سارگاسوم را شناسایی کردند. تاکنون مطالعه تبارشناختی بر روی این جنس در ایران صورت نگرفته است و این تحقیق اولین بررسی توالی های گونه های این جنس با دو نشانگر its2 و rbcls در سواحل جنوبی ایران است. آنالیز تبارشناختی هر یک از نشانگرهای ملکولی شامل توالی های ما با توالی های موجود در ژن بانک و نتایج حاصل شده توسط روش های ml کاملا" مشابه با سایر نتایج ذکر شده در منابع برای جنس سارگاسوم بود. این سیکوانس ها تشابه 100-90% در بین تاکسون های بررسی شده نشان دادند که تا حدود زیادی گونه های موجود در بخشه های مجزا را از یکدیگر تفکیک نمود که فیلوگرام های حاصل یک شاخه منوفیلیتیک را با گروه خواهر tutbinaria ornata نشان دادند. با این وجود، این نتایج نشانگر لزوم استفاده نشانگرهای ملکولی کارآمد، و نیز بررسی عوامل اکولوژی وجغرافیای زیستی برای درک بهتر تاکسون های موجود در سواحل ایران لازم است.