مبانی متافیزیکی خودگرایی اخلاقی از نگاه آین رند و نقد آن از نقطه نظر ملاصدرا

خودگرایی اخلاقی نظریه ای در حوزه ی اخلاق هنجاری است که می گوید: هر فرد باید منحصرا به دنبال منافع خودش باشد؛ نظریه ای که در مقابل اخلاق نوع دوستی قرار می گیرد. آین رند، یکی از نظریه پردازان خودگرایی اخلاقی، این نظریه را بر مبانی معرفت شناختی و وجودشناختی خاصی مبتنی می داند. وی این مبانی را عینیت گرایی یا آبجکتیویسم می نامد و معتقد است عینیت گرایی در متافیزیک، به خودگرایی در اخلاق می انجامد. بنابراین از طریق مبانی متافیزیکی مرتبط با بحث می توان به نقد خودگرایی پرداخت. مباحث متافیزیکی غنی ملاصدرا، به دلیل برخی رویکرد های مشترک به اخلاق بین ملاصدرا و رند،از جمله نسبت به رابطه ی متافیزیک و اخلاق، و نیز مشابهت هایی در برخی مباحث متافیزیکی، می تواند با دیدگاه های رند مقایسه گردد. گاهی رند در نظریهی خودگرایی اخلاقی خود به اصالت فرد ملاصدرا در اخلاق نزدیک می شود. ملاصدرا کمال جامعه را در کمال افراد جستجو می کند. نهایتا، با بررسی یکی از استدلال های مهم خودگرایی اخلاقی )استدلال از طریق فردگرایی متافیزیکی(، می توان نقد مشخصی از سوی فلسفه ملاصدرا به مبانی متافیزیکی خودگرایی اخلاقی، و به افراد به عنوان زمینه » تشخص « همین سان، خود نظریه خودگرایی اخلاقی، وارد ساخت. در این استدلال، از ای برای توجیه برخورد متفاوت با خود از دیگران استفاده می شود. در حالی که بر اساس مبانی اصالت وجودی و تشکیک وجودی و، بهویژه، وحدت وجودی ملاصدرا، تشخص افراد نمی تواند دلیل مناسبی برایرفتار متفاوت تلقی گردد. نظریهی عرفانی اخلاقی ملاصدرا مبتنی بر تقریری از وحدت وجود مختص به خودش است. همچنین، دیدگاه صدرا راجع به تشخص می تواند مقدمه ای برای فلسفه اخلاقی تلقی گردد که میان منافع خود و دیگران تعادل را برقرار می سازد. کلمات کلیدی: خودگرایی اخلاقی، رند، ملاصدرا، تشخص، فردگرایی متافیزکی، اصالت وجود، تشکیک وجود