مطالعه و شناسایی الگوی غالب رهبری در شرکتهای موفق ایرانی

رهبری جزء جدایی ناپذیر مدیریت است و نقش اساسی را در عملیات مدیر ایفا میکند. رواچ و بهلینگ رهبری را "فرآیند نفوذ بر یک گروه سازمان یافته به منظور تحقق اهداف خود" تعریف کرده اند. مهمترین عامل افتراق سازمان های موفق و ناموفق در نوع رهبری آنها نهفته است. تاکنون پژوهشها و مطالعات متعددی در عرصه رهبری انجام شده است و با وجود نظریه های بیشمار پیرامون رهبری که هر کدام از آنها بعدی از رهبری را نمایان می سازند لیکن هیچ یک به تنهایی نمی توانند درک درست و کاملی از رهبری ارائه دهند که این نشان دهنده عدم وجود یک الگو جامع پیرامون رهبری است. اما در سال 2006 راجر گیل ادعا کرد که میتوان این دیدگاه ها و نظریه ها را تلفیق کرد و به یک نظریه جامع دست یافت. چشم انداز پژوهشگران مدافع این دیدگاه رسیدن به مجموعه اصولی است که جهانی بوده و قابلیت تطبیق با وضعیت های مختلف را دارند. در الگوی جدید رهبری، رهبران موثر ماموریت و چشم انداز جذاب و معنی داری از آینده تعریف کرده، ارزشهایی که پشتیبان ماموریت و چشم انداز بوده و با زیردستان مشترک است، را شناسایی، نمایش و تقویت میکنند. همچنین رهبران موثر راهبردهایی عقلایی طراحی کرده، تعهد افراد را نسبت به آنها جلب کرده و در نهایت افراد را توانمند می کنند، بر افراد نفوذ کرده، آنها را انگیزه داده و الهام میبخشند تا بتوانند آن چیزی که باید انجام شود را به انجام رسانند. بنابراین کارکردهای این الگوی رهبری شامل ماموریت و چشم انداز، ارزش های مشترک، راهبرد، توانمندسازی و نفوذ، انگیزش و الهام بخشی است. هدف این پژوهش مطالعه الگوی غالب رهبری در شرکتهای موفق ایرانی و شناسایی کارکردها و پارادایم های آن و بررسی شباهت میان این کارکردها با کارکردهای الگوی راجر گیل است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق توصیفی- پیمایشی میباشد. جامعه آماری این پژوهش، 10 شرکت خصوصی موفق ایرانی (گلرنگ، اکتیو، نیلپر، هاویلوکس، اوه، فومن شیمی، استیل البرز، ارژن، بوف و میهن) میباشد و 300 فرد شاغل در این شرکتها که حداقل درجه تحصیلی آنها کارشناسی است نمونه ها را تشکیل میدهند. ابزار جمع آوری داده در این تحقیق پرسشنامه ای محقق ساخته است که در طیف بندی لیکرت طراحی شده و پایایی آن آلفای کرونباخ 84/0محاسبه گردیده است. در این پژوهش از روش های آماری توصیفی و استنباطی (آزمون کلموگروف- اسمیرنوف، آزمون تی- استیودنت، آزمون دوجمله ای، آزمون کای اسکور، آزمون فریدمن) و از روش pls جهت نتایج تحلیل فاکتور استفاده شده است. در پردازش اطلاعات و آزمون فرضیات از نرم افزاری آماری spss و excel استفاده گردیده است. نتایج نشان داد که در شرکتهای موفق ایرانی الگوی رهبری غالب برای رهبری وجود دارد. الگویی که طبق مدل الگوی راجر گیل کارکردهای آن چشم انداز و ماموریت، راهبرد، ارزشهای مشترک، توانمندسازی و نفوذ، انگیزش و الهام بخشی هستند اما تنها چشم انداز و ماموریت در این سازمانها در شرایط مطلوب قرار دارد و بقیه کارکردهای الگوی رهبری (راهبرد، ارزشهای مشترک، توانمندسازی و نفوذ، انگیزش و الهام بخشی) در شرایط مطلوب قرار ندارند.