آموزش در ایران در قرن نهم(تیموریان و ترکمانان)

در سرزمینی چون ایران با پیشینه درخشان علمی و فرهنگی، به طور طبیعی موضوع آموزش ودر معنای عام تر آن« تعلیم و تربیت » از قدمت زیادی برخوردار است. در واقع بخش مهمی از انتقال، پایداری و پیشرفت فرهنگ و تمدن ایرانی نتیجه وجود برنامه ها و تشکیلات آموزشی اعم ازرسمی یا غیررسمی بوده است. با اینحال موضوع آموزش هم مانند دیگر عرصه های حیات اجتماعی جامعه ایرانی در گذر زمان وضعیت یکسان و ثابتی نداشته است و از عوامل مختلفی چون تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی تأثیر پذیرفته است. یکی از این دوره های تحول، دوران پس از حمله و سلطه مغولان بر ایران است که با ویرانگری و انحطاط در عرصه های مختلف آغاز شد و با تلاش همیشگی عنصر و میراث ایرانی برای بازیابی و بازسازی هویت خودادامه یافت. این تلاش از جمله با فعالیت هایی در زمینه آموزش و نهادهای آموزشی همراه بود. درحالیکه جامعه ایرانی در چنین شرایطی به سر میبرد، با حملات تیمور و حاکمیت خاندان تیموری بر ایران، موج تازه ای از تحولات از راه رسید که تا پایان قرن نهم هجری با ظهور و حاکمیت خاندان های ترکمان (قراقویونلو و آق قویونلو) مقارن شد. بدی نترتیب بازشناسی تأثیر شرایط به وجود آمده در دوره تیموری بر وضع جامعه ایرانی و از جمله موضوع آموزش ضروری مینماید. براساس چنین فرضی پژوهش حاضر برآن است تا با گردآوری اخبار موجود در منابع وتحقیقات تاریخی و تجزیه و تحلیل آنها، مسائل مختلف مرتبط با موضوع آموزش شامل میزان توجه حاکمان به آن، چگونگی و کیفیت امر آموزش، نهادها و موسسات آموزشی، مواد و متون آموزشی در دوره حکومت تیموریان و ترکمانان را مورد بررسی قرار دهد. کلیدواژه ها: تیموریان، ترکمانان، آموزش، متون درسی، تدریس، مراکز آموزشی، علم