مطالعه اثر مهار رگ زایی عصاره گیاهان چویل و باریجه در سلول های huvec

رگ زایی به معنای تشکیل رگ های خونی از رگ های از پیش موجود یک فرایند حیاتی در بسیاری از فرایند های فیزیولوژیک از جمله رشد و نمو جنین، ترمیم زخم و تولیدمثل می باشد و به شدت توسط فاکتورهای القاکننده و مهار کننده رگ زایی کنترل می شود. بهم خوردن تعادل بین فاکتورهای القاکننده و مهار کننده رگ زایی در بسیاری از پاتولوژی ها ازجمله رشد و متاستاز تومور نقش اساسی دارد. از این رو مهار رگ زایی به عنوان یک استراتژی درمانی امید بخش برای درمان سرطان مطرح است و تابه امروز انواع داروهای ضدرگ زایی معرفی شده اند. در این مطالعه اثر عصاره اتانولی گل و برگ دو گونه گیاهی مورد استفاده در طب سنتی در ایران به نام های باریجه و چویل، به ترتیب با نام علمی ferula gummosa boiss و ferulago angulata بر رگ زایی در شرایط in vitro مورد مطالعه قرار گرفت. اثرات غلظت های مختلف عصاره ها بر سلول های اندوتلیال بندناف انسانی (huvecs)، با استفاده از دو روش نوترال رد و روش سنجش کشندگی ldh بررسی شد. سپس اثر عصاره ها بر رگ زایی طی دو روش، روش دوبعدی ماتریژل و روش سه بعدی کلاژن-سایتودکس، در غلظت های غیر کشنده از عصاره های مختلف و در شرایط iv vitro بررسی شد. در نهایت از روش های مولکولی، روش ژلاتین زایموگرافی برای سنجش تغییر در فعالیت ماتریکس متالوپروتئینازهای 2 و 9 تحت تأثیر عصاره ها، و روش real-time rt pcr برای بررسی تغییرات در بیان vegf-a، یکی از مهمترین ژن ها در فرایند رگ زایی، پس از تیمارها، استفاده شد. نتایج نشان داد که هر دو عصاره برگ و گل گیاهان باریجه و چویل می توانند فرایند رگ زایی را در شرایط in vitro مهار کنند و احتمالاً این اثر را از طریق القای کاهش میزان تکثیر در سلول های huvec، وبه صورت وابسته به غلظت اعمال می کنند. اثر ضد رگ زایی عصاره های اتانولی برگ و گل باریجه به صورت وابسته به زمان هم می باشد. با استفاده از روش ژلاتین زایموگرافی مشخص شد که همه عصاره های مورد مطالعه باعث کاهش ضعیفی در فعالیت mmp-9 می شوند وهمه به جز عصاره اتانولی برگ گیاه باریجه فعالیت mmp-2 آزاد شده از سلول های huvec را تا حدی کاهش می دهند. همچنین کاهش بیان ژن vegf-a در سلول های huvec با کمک real-time rt pcr و در غلظت های مهارکننده رگ زایی از عصاره های اتانولی گل و برگ گیاه باریجه و عصاره اتانولی برگ گیاه چویل مشخص شد. یافته های ما نشان می دهند که عصاره های گل و برگ گیاهان باریجه و چویل قابلیت کاهش میزان رگ زایی را در شرایط in vitro دارند و این مطلب توسط مطالعات مولکولی تأیید می شود. این امر نشان می دهد که احتمالاً گل وبرگ گونه های گیاهی مورد مطالعه حاوی ترکیبات ضد رگ زایی هستند که می توانند در تهیه دارو جهت مهار رگ زایی تومور مورد استفاده قرار گیرند. طبق بررسی های ما، این اولین گزارشی است که اثر ضدرگ زایی این عصاره ها را به-طور آشکار نشان می دهد و مطالعات بیشتری جهت تشخیص ترکیبات موثر آن ها لازم است.