تاثیر کرک زدایی و پیری بذر بر سبز شدن پنبه تحت شرایط تنش های خشکی و شوری

سبز شدن، یکی از مهمترین مراحل فنولوژیک گیاه است که تعیین کننده درجه موفقیت سیستم های زراعی در تولید می باشد. بقایای از الیاف و کرک ها روی پنبه دانه باقی می مانند. کرک های موجود روی پنبه دانه سبب به هم چسبیدن پنبه دانه ها شده و باعث می شود هوا در بین کرک ها قرار بگیرد و در نتیجه حرکت رطوبت به طرف پوسته بذر کاهش می یابد که به دلیل سلولزی بودن کرک ها می باشد. قدرت بذر در زمان رسیدگی فیزیولوژیک در اغلب محصولات زراعی در حداکثر مقدار خود است. اما مسلماً بنیه بذر در طول مدت انبارداری در همین وضعیت باقی نمی ماند. بذرها در طی دوره انبارداری نامناسب (رطوبت و دمای بالا) زوال پیدا می کنند که این زوال منجر به کاهش کیفیت بذر می گردد. اغلب بذرهای که طول عمر زیادی دارند متعلق به گونه های هستند که بذور سخت دارند و یا پوشش بذر آنها نسبت به رطوبت غیر قابل نفوذ است. بنابراین مطاله حاضر به منظور بررسی تاثیر کرک زدایی و سطوح فرسودگی بر سبز شدن پنبه تحت شرایط تنش های خشکی و شوری در سال 1389 در آزمایشگاه پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل به صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و در مجموع با 120 واحد آزمایشی انجام شد. فاکتو رهای آزمایشی عبارتند از: فاکتورa شامل 2 نوع بذر پنبه، فاکتور b شامل تنش های محیطی در 5 سطح و فاکتورc شامل پیری بذر در 4 سطح 24، 48، 72 و 96 ساعت. در این تحقیق درصد، سرعت و یکنواختی سبز شدن، 50 درصد (d50) زمان لازم برای رسیدن به حداکثر سبزشدن، طول ریشه چه، طول -ساقه چه، وزن خشک گیاهچه، هدایت الکتریکی غشاء، پراکسیداسیون لیپید و رشد هتروتروفیک گیاهچه که شامل دو جزء است: 1) مقدار ذخایر بذر انتقال یافته یا پویا شده 2) کارایی تبدیل ذخایر بذر انتقال یافته به بافت گیاهچه، اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با افزیش تسریع پیری فاکتورهای بیوشمیایی پراکسیداسیون لیپید و هدایت الکتریکی غشاء پلاسمایی افزایش یافت، اما این میزان افزایش برای بذرهای کرک دار نسبت به بذرهای بدون کرک کمتر بود. همچنین مدت زمان لازم برای رسیدن به50 درصد حداکثر سبز شدن با افزایش سطوح فرسودگی افزایش یافت. در این آزمایش مانند مطالعات دیگر صفاتی نظیر درصد، سرعت و یکنواختی سبز شدن، طول ریشه چه، طول -ساقه چه، وزن خشک گیاهچه و رشد هتروتروفیک گیاهچه با افزایش زوال بذر کاهش یافت. اما این میزان کاهش برای بذرهای کرک دار نسبت به بذرهای بدون کرک کمتر بود.